अरिफुल इस्लाम

आसामी जनतेने झुबिन गर्गच्या विरहात एक महिना व्यतीत केला आहे. लाडक्या कलाकाराच्या निधनानंतर, आसाममधील लोक आपापल्या परीने श्रद्धांजली वाहत आहेत आणि स्मृती सभा आयोजित करत आहेत. त्यापैकीच एक आहेत प्रख्यात शिल्पकार नुरुद्दीन अहमद, ज्यांनी आपल्यावरील प्रेम व्यक्त करण्याचा आणि दिवंगत कलाकाराला श्रद्धांजली वाहण्याचा एक अनोखा मार्ग निवडला. संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार विजेते अहमद यांनी झुबिन गर्गचा एक भव्य, पूर्ण पुतळा श्रद्धांजली म्हणून सादर केला. आंतरराष्ट्रीय ख्यातीचे कला दिग्दर्शक-शिल्पकार नुरुद्दीन अहमद यांनी गायक-संगीतकार-गीतकार-चित्रपट निर्मात्याचा हा पूर्णाकृती पुतळा संपूर्णपणे स्वतःच्या खर्चाने तयार केला आहे.

अशा उंचीचे पुतळे सहसा लाखो रुपये खर्च करून बनवले जातात. तथापि, झुबिन गर्गवरील आपल्या निस्सीम प्रेमापोटी, या शिल्पकाराने हा पुतळा स्वतःच्या खर्चाने आणि केवळ १८ दिवसांच्या अथक परिश्रमातून तयार केला. नुरुद्दीन अहमद यांनी स्वतःसाठी ही कमी मुदतीची अंतिम रेषा निश्चित केली होती, जेणेकरून ते १९ ऑक्टोबर रोजी झुबिन गर्गच्या निधनाला एक महिना पूर्ण झाल्यानिमित्त, आपल्या लाडक्या कलाकाराला आपल्या पद्धतीने श्रद्धांजली वाहू शकतील.

झुबिन गर्गचा हा अशा प्रकारचा पहिलाच पुतळा आहे. 'हमिंग किंग'च्या या पूर्णाकृती पुतळ्याचे अनावरण १९ ऑक्टोबर रोजी काहिलीपारा येथील न्यायवैद्यक विज्ञान प्रयोगशाळेच्या मैदानावर, दिवंगत कलाकाराच्या महिनाअखेर श्राद्धानिमित्त (स्मृती सेवा) करण्यात आले.

'आवाज - द व्हॉईस'शी बोलताना शिल्पकार नुरुद्दीन अहमद म्हणाले: "हे मी माझ्या स्वतःच्या खर्चाने बनवले आहे. झुबिन गर्ग आणि मी एकाच भागातील आहोत आणि एकत्र राहिलो आहोत. माझ्या हयातीत मला झुबिन गर्गचा पुतळा बनवावा लागेल, याची मी कधी कल्पनाही केली नव्हती. आम्ही एकत्र राहत असलो तरी, तो माझ्यापेक्षा खूप लहान होता. तो मला मोठा भाऊ म्हणून हाक मारत असे. आमच्या काहिलीपारा परिसरात सर्व धर्मांचे, समुदायांचे लोक एकत्र राहत असल्याने, आम्ही दिवंगत आत्म्यासाठी सर्वधर्म प्रार्थनेचे आयोजन करण्याचा विचार केला."

"त्याचाच एक भाग म्हणून, मी माझ्या मोठ्या मुलाशी चर्चा केली आणि आम्ही झुबिनचा पुतळा बनवण्याचा निर्णय घेतला. आम्ही ३ ऑक्टोबर रोजी कामाला सुरुवात केली आणि १८ दिवसांत ते पूर्ण केले. माझे झुबिनवर खूप प्रेम आहे. म्हणून मी ते माझ्या स्वतःच्या खर्चाने बनवले. मी हे झुबिनची पत्नी गरिमा सैकिया गर्ग यांना भेट देईन."

त्यांनी असेही सांगितले की, ते गरिमा गर्ग यांना विनंती करतील की, त्यांनी कोणत्याही सरकारी आस्थापनेऐवजी, आपल्या आवडीचे कोणतेही सार्वजनिक ठिकाण निवडून तिथे हा पुतळा स्थापित करावा.

अशा पुतळ्यांची किंमत साधारणपणे २ लाख ते २.५ लाख रुपयांच्या दरम्यान असते. पण हा पुतळा बनवताना कलाकाराने खर्चाची पर्वा केली नाही. ते फक्त तो बनवत राहिले. दुसरीकडे, नुरुद्दीन अहमद यांना असे शिल्प बनवण्यासाठी साधारणपणे एक ते दीड महिना लागतो. कलाकाराने आसामच्या 'हार्टथ्रोब'चा पुतळा बनवण्यासाठी फायबर ग्लास आणि संगमरवरी भुकटीचा वापर केला.

स्थानिक रहिवासी ध्रुवज्योती शर्मा म्हणाले: "आमचे आदरणीय कलाकार झुबिन गर्ग यांचा पुतळा आमचे प्रिय नुरुद्दीन अहमद काकांच्या पुढाकाराने येथे उभारण्यात आला आहे. त्यांच्या महिनाअखेर श्राद्धानिमित्त काहिलीपारा येथील सर्व लोकांच्या उपस्थितीत या पुतळ्याचे अनावरण करण्यात आले. आम्ही शोकात असताना, आम्ही नुरुद्दीन अहमद भाईंचे आभारी आहोत, ज्यांच्या सुवर्ण स्पर्शाने झुबिन गर्गचा इतका सुंदर पुतळा तयार झाला. पुतळ्याच्या अनावरण समारंभात असंख्य लोकांनी भाग घेतला. आम्ही आमच्या प्रिय कलाकाराला श्रद्धांजली वाहण्यासाठी स्मृती सभा घेत असलो तरी, लवकरच न्याय मिळावा हे आम्ही विसरलेलो नाही. लवकरात लवकर न्याय मिळावा अशी आमची इच्छा आहे."

या पुतळ्याचे अधिकृत अनावरण खागेन गोगोई यांनी केले, जे तुकारी गीताचे (नव-वैष्णव संस्कृतीचे लोकगीत) अभ्यासक आहेत आणि ज्यांना झुबिन गर्गने मोठा भाऊ मानले होते. एका हातात गिटार, दुसऱ्या हातात मायक्रोफोन आणि डोक्याला गामोचा (स्कार्फ) गुंडाळलेला, या अमर प्रतिभेचा पूर्णाकृती पुतळा अभिमानाने उभा आहे.

शिल्पाचे अनावरण करताना, खागेन गोगोई म्हणाले, "प्रख्यात शिल्पकार अहमद यांनी स्वतःच्या खर्चाने तयार केलेल्या या पुतळ्याचे अनावरण करताना मी कृतज्ञ आहे. काहिलीपारा येथील लोकांच्या पुढाकाराने आयोजित भव्य स्मृती सेवेच्या अनुषंगाने या पुतळ्याचे अनावरण करण्यात आले आहे. झुबिन गर्गच्या मृत्यूनंतर अशा प्रकारचा हा पहिला पुतळा आहे. झुबिन गर्ग माझ्या हृदयात राहतो. मी झुबिनसोबत प्रेम आणि खेळकर क्षण शेअर केले आहेत. त्यामुळे, त्याच्या मृत्यूनंतर त्याच्या पहिल्या पूर्णाकृती पुतळ्याचे अनावरण करताना मी भारावून गेलो आहे."

पुतळ्याच्या अनावरण समारंभात सहभागी झालेले प्रख्यात संगीत दिग्दर्शक सदानंद गोगोई म्हणाले: "झुबिन गर्ग लोकांमध्ये कायम जिवंत राहील. आसामी समुदायासाठी हे दुर्दैव आहे की, आम्ही या हार्टथ्रोब कलाकाराला अकाली आणि अर्ध्यातच गमावले." त्यांच्या मते, झुबिन गर्गच्या क्षमतेचे कलाकार शेकडो वर्षांतून एकदाच जन्माला येतात. त्याचा मृत्यू हा समाजासाठी मोठी हानी आहे.

या अनावरण समारंभाला ज्येष्ठ अभिनेते प्रांजल सैकिया, संगीत दिग्दर्शक डॉ. हितेश बरुआ आणि काहिलीपारा येथील अनेक मान्यवर आणि प्रतिष्ठित नागरिक उपस्थित होते. महिनाअखेर श्राद्धानिमित्त, सर्वधर्म प्रार्थना सभा, भागवत पाठ, कुराण पठण, गुरु ग्रंथ साहिब पाठ, बायबल पठण, प्रार्थना, दिहनाम (भक्तीगीत), गायन-बायन (लोककला), बारगीत (नव-वैष्णव भक्तीगीत), तुकारी गीत (नव-वैष्णव लोकगीत), जिकिर (इस्लामिक भक्तीगीत) आणि महिलांचे दिहनाम (महिलांनी सादर केलेले भक्तीगीत) सादर करण्यात आले.

न्यायवैद्यक विज्ञान प्रयोगशाळेच्या मैदानातील वातावरण शंखध्वनीने भारलेले होते. झुबिन गर्गची अजरामर रचना ‘मायाबिनी रातिर बुकुत…’ (मायेच्या रात्रीच्या उराशी...) समूहाने सादर करण्यात आली. संध्याकाळी, काहिलीपारा येथील रहिवाशांनी महान कलाकाराला श्रद्धांजली वाहण्यासाठी आपल्या घरांसमोर आणि व्यावसायिक आस्थापनांसमोर मातीचे दिवे (दिया) लावले. 'श्रद्धांजली – झुबिन समन्वय समिती'चे मुख्य समन्वयक डॉ. राजेंद्रनाथ खौंड, हिरण्य कुमार बोरा, नुरुद्दीन अहमद आणि समन्वयक धर्मेश्वर फुकन यांच्या आवाहनानुसार काहिलीपाराच्या रहिवाशांनी झुबिन गर्गला श्रद्धांजली वाहिली.