Latest संस्कृती news, Today's Top संस्कृती news Headline

संस्कृती

हिंदी नव कविता - जेव्हा साहित्याने धरली वास्तवाची वाट

डॉ. फिरदौस खान

देशाच्या स्वातंत्र्यानंतर, साधारणपणे १९५१ नंतर लिहिलेल्या कवितांना ‘नवी कविता’ म्हटले जाते. या कविता कोणत्याही ‘वादा’पासून मुक्त आहेत. त्या पारंपरिक काव्य सिद्धांतांचे पालन करत नाहीत आणि प्रगतिवाद किंवा प्रयोगवादाच्या बंधनातही अडकलेल्या नाहीत. सच्चिदानंद हीरानंद ë...

15 Sep 2025

11 min(s) read

प्रयोगवाद - जेव्हा हिंदी साहित्याने धरली नव्या प्रयोगांची वाट

डॉ. फिरदौस खान

हिंदी साहित्यात 'प्रयोगवाद' हा एक काव्य-आंदोलन होता. सच्चिदानंद हीरानंद वात्स्यायन 'अज्ञेय' यांना प्रयोगवादाचे प्रवर्तक मानले जाते, कारण १९४३ मध्ये त्यांच्या 'तार सप्तक' या पत्रिकेच्या प्रकाशनासोबतच याची सुरुवात झाली. हे आंदोलन १९५१ पर्यंत चालले. याला 'नवी कविता' म्हणू...

14 Sep 2025

6 min(s) read

जेव्हा महात्मा गांधींनी दिली होती कुतुबुद्दीन बख्तियार काकींच्या दर्ग्याला भेट

गुलाम रसूल देहलवी
सोमवारी, दिल्लीतील सर्वात मोठा दर्गा, हजरत कुतुबुद्दीन बख्तियार काकी यांच्या मेहरौली शरीफ येथील तीन दिवसीय वार्षिक उरुसाची सांगता झाली. त्यांना 'कुतुब साहेब' म्हणूनही ओळखले जाते. देशाच्या विविध भागांतून आणि विविध धर्मांचे भाविक मोठ्या संख्येने दर्ग्याला भेट देण्यासाठी आले हो&#...

14 Sep 2025

6 min(s) read

छायावाद : हिंदी साहित्यातील एक सुवर्णपान

सुशांत झा
छायावाद (१९१८-१९३६) हा हिंदी साहित्याच्या इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण आणि परिवर्तनकारी काळ होता. द्विवेदी युगाच्या नैतिक आणि उपदेशात्मक कवितेच्या विरोधात हा प्रवाह उदयास आला, ज्याने कवितेला निसर्ग सौंदर्य, मानवी भावना आणि वैयक्तिक अनुभवांकडे वळवले. या युगाचे नाव 'छाया' या शब्दावरून आले ç...

13 Sep 2025

6 min(s) read

हजरतबल दर्ग्यातील अशोकस्तंभाचा वाद : श्रद्धेची बाब की राजकारणाचा हस्तक्षेप?

डॉ. उझमा खातून
श्रीनगरमधील हजरतबल दर्गा हा काश्मिरी मुस्लिमांसाठी अनेक वर्षांपासून श्रद्धा आणि समाधानाचे एक मोठे केंद्र राहिले आहे. पिढ्यानपिढ्या, हे खोऱ्यातील सर्वात पवित्र स्थळ मानले गेले आहे, आणि सामान्य लोकांच्या हृदयात त्याचे एक भावनिक स्थान आहे. अनेक जण, ज्यांना हज यात्रा परवडत नाही, ते हजरतê...

13 Sep 2025

8 min(s) read

प्रगतिवादी साहित्य - जिथे स्त्री-प्रश्नाला दिली गेली बगल

मनीषा सिंह
१४ सप्टेंबर रोजी विश्व हिंदी दिवस साजरा केला जातो. हेच औचित्य साधत, हिंदी साहित्यात महत्त्वाचे योगदान देणाऱ्या आणि देशाच्या दृष्टीकोनाला आकार देणाऱ्या हिंदीतील प्रमुख्य साहित्यिकांची ओळख 'आवाज मराठी'वरून लेखमालेच्या रूपाने करून देत आहोत. त्यातील हा पहिला लेख... एक वाचक म्हणून आपण वि...

12 Sep 2025

6 min(s) read

राष्ट्रचेतना आणि साहित्य यांना जनतेशी जोडणारे द्विवेदी युग

डॉ. संजीव मिश्र
१४ सप्टेंबर रोजी विश्व हिंदी दिवस साजरा केला जातो. हेच औचित्य साधत, हिंदी साहित्यात महत्त्वाचे योगदान देणाऱ्या आणि देशाच्या दृष्टीकोनाला आकार देणाऱ्या हिंदीतील प्रमुख्य साहित्यिकांची ओळख 'आवाज मराठी'वरून लेखमालेच्या रूपाने करून देत आहोत. त्यातील हा पहिला लेख...
आचार्य महावीर प्&...

11 Sep 2025

7 min(s) read

भारताच्या पुनर्जागरणाचे पर्व: भारतेन्दु युग

डॉ. फिरदौस खान
१४ सप्टेंबर रोजी विश्व हिंदी दिवस साजरा केला जातो. हेच औचित्य साधत, हिंदी साहित्यात महत्त्वाचे योगदान देणाऱ्या आणि देशाच्या दृष्टीकोनाला आकार देणाऱ्या हिंदीतील प्रमुख्य साहित्यिकांची ओळख 'आवाज मराठी'वरून लेखमालेच्या रूपाने करून देत आहोत. त्यातील हा पहिला लेख... हिंदी साहित्यात भ...

13 Sep 2025

11 min(s) read

सामाजिक सलोख्याच्या संदेशासह पुण्यात पैगंबर जयंती साजरी

दरवर्षीप्रमाणे यंदाही हजरत महंमद पैगंबर यांची जयंती जगभरात मोठ्या उत्साहात साजरी झाली. तसेच पुणे शहरामध्ये देखील जयंतीचा उत्साह पाहायला मिळाला. यंदाचे वर्ष हे १५०० वे जयंती वर्ष असल्यामुळे यावर्षी अधिक उत्साहाने व धार्मिक प्रथा परंपरांचे पालन करत मुस्लिम समाज मोठ्या संख्येने सहभागी झाला होता. सिर...

08 Sep 2025

4 min(s) read

राधिका आणि अल्फियाने सातासमुद्रापार जपली मैत्री आणि धार्मिक सलोख्याची परंपरा

भक्ती चाळक हिंदू आणि मुस्लिमांचे शांततापूर्ण सहजीवन कसे अशक्य आहे, हे ठसवणाऱ्या बातम्या आणि घटनांचा सतत मारा होत आपल्यावरअसतो. त्यामुळे सण-उत्सवांच्या काळात आनंद आणि जल्लोषापेक्षा हिंदू-मुस्लीम तणाव आणि भीतीचे वातावरण लोकांच्या मनात तयार झालेय. इतके की, गणेशोत्सव काळातच धार्मिक सौहार्द वृद्ध&#...

06 Sep 2025

11 min(s) read

प्रेषित मुहम्मद पैगंबर : त्यांचे जीवन आणि शिकवण समजून घेण्यासाठी वाचायलाच हवीत ही ५ पुस्तके

आज जगभरात प्रेषित मुहम्मद पैगंबर यांची १५०० वी जयंती साजरी होत आहे. त्यांचे जीवन, कार्य आणि त्यांची शिकवण केवळ मुस्लिम समाजासाठीच नव्हे, तर संपूर्ण मानवतेसाठी एक प्रेरणास्रोत आहे. त्यांचे जीवन समजून घेण्यासाठी-ज्याला 'सीरत' म्हटले जाते-अनेक विद्वानांनी महत्त्वपूर्ण लेखन केले आहे.
पैगंबरांचे जीवन...

05 Sep 2025

5 min(s) read

"ओणम समृद्धी आणि उत्तम आरोग्य घेऊन येवो," पंतप्रधान मोदींनी दिल्या शुभेच्छा

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी शुक्रवारी देशवासियांना ओणमच्या मनःपूर्वक शुभेच्छा दिल्या. हा सण प्रामुख्याने केरळमध्ये साजरा केला जातो आणि तो कापणीचा उत्सव (harvest festival) तसेच सांस्कृतिक अभिमानाचे प्रतीक मानला जातो. पंतप्रधानांनी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म 'X' (पूर्वीचे ट्विटर) वर संदेश शेअर करत म्हटले की, ओणम हा आनæ...

05 Sep 2025

2 min(s) read

दाऊदी बोहरा समाजाने उत्साहात साजरी केली ईद-ए-मिलादुन्नबी

जगभरातील दाऊदी बोहरा समाजाने इतर मुस्लिम समाजासोबत मिळून ईद-ए-मिलादुन्नबी, म्हणजेच हजरत मोहम्मद मुस्तफा (स.) यांचा पवित्र जन्मदिवस, श्रद्धा आणि सन्मानाने साजरा केला.
मुंबईत, ५३ वे दाई-ए-मुतलक, हजरत सैयदना मुफद्दल सैफुद्दीन यांच्या नेतृत्वाखाली भेंडी बाजार येथून काढण्यात आलेल्या एका भव्य जुलूसमध्ये...

05 Sep 2025

2 min(s) read

बंगळूर : ऐतिहासिक मिलाद-उन-नबी संमेलनात सहभागी होणार जगभरातील इस्लामिक विद्वान

आवाज द व्हॉइस ब्यूरो / नवी दिल्ली

कर्नाटकची राजधानी बंगळूर हे शहर एका ऐतिहासिक क्षणाचे साक्षीदार बनणार आहे. 'संयुक्त मिलाद समिती'ने पैगंबर मुहम्मद (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) यांच्या १५०० व्या जयंतीच्या निमित्ताने एका अभूतपूर्व आणि भव्य आंतरराष्ट्रीय मिलाद-उन-नबी संमेलनाची घोषणा केली आहे. हे स...

05 Sep 2025

4 min(s) read