उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौच्या समृद्ध आणि वैविध्यपूर्ण खाद्य वारशाला जागतिक स्तरावर एक मोठी ओळख मिळाली आहे. लखनौला त्याच्या खाद्य संस्कृतीसाठी (Gastronomy) युनेस्कोच्या "क्रिएटिव्ह सिटीज नेटवर्क" (UCCN) च्या यादीत समाविष्ट करण्यात आले आहे.
युनेस्कोच्या महासंचालिका ऑड्रे अझुले यांनी ५८ नवीन शहरांना 'युनेस्को क्रिएटिव्ह सिटीज नेटवर्क'चे नवीन सदस्य म्हणून घोषित केले आहे, ज्यात आता १०० हून अधिक देशांमधील ४०८ शहरांचा समावेश झाला आहे.
"भारतासाठी अभिमानाचा क्षण. लखनौच्या समृद्ध खाद्य वारशाला आता जागतिक स्तरावर ओळख मिळाली आहे!" असे ट्विट युनेस्कोमधील भारताच्या स्थायी प्रतिनिधीमंडळाने शुक्रवारी एका सोशल मीडिया पोस्टमध्ये म्हटले आहे. "जागतिक शहर दिन २०२५ (३० ऑक्टोबर) रोजी, लखनौला 'युनेस्को क्रिएटिव्ह सिटी ऑफ गॅस्ट्रोनॉमी' म्हणून घोषित करण्यात आले आहे," असेही या पोस्टमध्ये म्हटले आहे.
लखनौ हे लोकप्रिय स्ट्रीट फूड 'चाट' पासून ते शाही 'अवधी कुझिन' आणि उत्कृष्ट मिठायांपर्यंतच्या समृद्ध आणि पारंपारिक खवय्येगिरीसाठी प्रसिद्ध आहे. 'जागतिक शहर दिनी' जाहीर झालेली ही ओळख, शाश्वत शहरी विकासाचा चालक म्हणून सर्जनशीलतेला प्रोत्साहन देण्याच्या शहरांच्या वचनबद्धतेचा सन्मान करते.
युनेस्कोच्या महासंचालिका ऑड्रे अझुले म्हणाल्या, "युनेस्को क्रिएटिव्ह सिटीज हे सिद्ध करतात की संस्कृती आणि सर्जनशील उद्योग हे विकासाचे ठोस चालक असू शकतात. ५८ नवीन शहरांचे स्वागत करून, आम्ही एका अशा नेटवर्कला बळकट करत आहोत जिथे सर्जनशीलता स्थानिक उपक्रमांना समर्थन देते, गुंतवणूक आकर्षित करते आणि सामाजिक सलोखा वाढवते."
२००४ मध्ये स्थापन झालेल्या UCCN चे उद्दिष्ट, समावेशक आणि शाश्वत वाढीसाठी संस्कृती आणि सर्जनशीलतेचा फायदा घेणाऱ्या शहरांमध्ये सहकार्य वाढवणे आहे. हे नेटवर्क रोजगार निर्माण करणाऱ्या, सांस्कृतिक चैतन्य वाढवणाऱ्या आणि सामाजिक सलोखा मजबूत करणाऱ्या उपक्रमांना समर्थन देते.
युनेस्कोने म्हटले आहे की, संगीतासाठी किसुमू (केनिया) आणि न्यू ऑर्लिन्स (यूएस), डिझाइनसाठी रियाध (सौदी अरेबिया), गॅस्ट्रोनॉमीसाठी मॅटोसिन्होस (पोर्तुगाल) आणि कुएन्का (इक्वेडोर), चित्रपटासाठी गिझा (इजिप्त), आर्किटेक्चरसाठी रोव्हानिमी (फिनलंड), मीडिया आर्ट्ससाठी मलंग (इंडोनेशिया) आणि साहित्यासाठी ॲबरिस्टविथ (यूके) यांसारख्या नवीन नियुक्त केलेल्या सर्जनशील शहरांमधून हे दिसून येते की, स्थानिक सर्जनशीलता कशी एका विशिष्ट सांस्कृतिक कौशल्याला प्रोत्साहन देते.
पुढील 'क्रिएटिव्ह सिटीज'चे २०२६ चे वार्षिक संमेलन एसाउरा (मोरोक्को) येथे होणार आहे, ज्याला २०१९ मध्ये संगीतासाठी 'क्रिएटिव्ह सिटी' म्हणून नाव देण्यात आले होते.
