चार दिवसांच्या खंडानंतर जम्मू-श्रीनगर राष्ट्रीय महामार्ग अडकलेल्या वाहनांसाठी पुन्हा खुला झाल्याने, काश्मीरच्या फळबागायतदारांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. नाशवंत मालाचे आयुष्य कमी असल्याने, हे बागायतदार मोठ्या नुकसानीच्या छायेत होते.
या आठवड्याच्या सुरुवातीला झालेल्या विक्रमी पावसामुळे अनेक ठिकाणी भूस्खलन होऊन हा २५० किलोमीटर लांबीचा महामार्ग बंद झाला होता. हा महामार्ग काश्मीरला देशाच्या इतर भागांशी जोडणारी मुख्य जीवनवाहिनी आहे.
अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, २६ ऑगस्टच्या पावसानंतर महामार्गाच्या दोन्ही बाजूंना २,००० हून अधिक वाहने अडकली होती. काही वेळ थांबून रस्त्याचा पाया स्थिर झाल्यानंतर, अडकलेल्या वाहनांना, विशेषतः फळांनी भरलेले ट्रक, तेल टँकर आणि हलक्या वाहनांना नियंत्रित पद्धतीने सोडण्यात आले.
'काश्मीर व्हॅली फ्रूट ग्रोअर्स-कम-डीलर्स युनियन'चे अध्यक्ष बशीर अहमद बशीर यांनी सांगितले की, महामार्गावर फळांचे ७०० ते ८०० ट्रक अडकले होते, ज्यात प्रत्येकी ५ ते ९ लाख रुपयांचा माल होता. यात बगोगाशा नाशपाती, गालामास्ट सफरचंद आणि रेड घाला सफरचंद यांसारख्या फळांचा समावेश होता, जे तापमान नियंत्रित न ठेवल्यास काही दिवसांतच खराब होतात.
"सध्या फळांच्या सुरुवातीच्या जातींचा हंगाम सुरू आहे आणि नाशवंत मालाचे ट्रक वाहतुकीच्या प्रतीक्षेत होते. जर हे ट्रक निघाले नसते, तर आमचे कोट्यवधी रुपयांचे नुकसान झाले असते," असे बशीर म्हणाले.
जम्मू-श्रीनगर महामार्ग पुन्हा सुरू होणे त्यांच्यासाठी इतके महत्त्वाचे का आहे, हे स्पष्ट करताना बशीर म्हणाले की, "अधिकाऱ्यांनी मुघल रोडवरून फळांच्या वाहतुकीला परवानगी दिली असली तरी, त्या मार्गावरून फक्त सहा-चाकी ट्रक जाऊ शकतात, ज्यात कमी माल बसतो. आमची ९० टक्के फळे १० ते १६ चाकी मोठ्या ट्रकमधून नेली जातात."
गंदरबल जिल्ह्यातील एका फळबागायतदाराने सांगितले की, "श्रीनगर-जम्मू राष्ट्रीय महामार्गावरील वाहतूक ही नेहमीच एक समस्या राहिली आहे." आता सप्टेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यात रेल्वे कार्गो सेवा सुरू झाल्यावर, आपला माल बाजारात पोहोचवणे अधिक सोपे होईल, अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली.
उत्तर रेल्वे बडगाम आणि नवी दिल्ली दरम्यान सप्टेंबरपासून दररोज 'जॉइंट पार्सल प्रोडक्ट-रेल्वे कार्गो सर्व्हिस' (JPP-RCS) सुरू करणार आहे, ज्यामुळे खोऱ्यातील फळ उत्पादन थेट आणि वेगाने देशाच्या बाजारपेठांमध्ये पोहोचेल.
"या सेवेमुळे महामार्गावरील अवलंबित्व कमी होईल, जो अनेकदा हवामान आणि वाहतूक कोंडीमुळे बंद असतो. यामुळे मोठ्या प्रमाणात फळे थेट दिल्लीच्या बाजारपेठेत, आणि तेही वेळेवर पोहोचवता येतील. हा एक जलद आणि अधिक विश्वासार्ह वाहतुकीचा मार्ग असेल," असे या फळबागायतदाराने सांगितले.
