चमलियाल उत्सव : सीमेवरील सौहार्दाचा अनोखा सोहळा

Story by आवाज़ मराठी | Published by Bhakti Chalak • 5 h ago

भारत-पाकिस्तान सीमेवर बाबा चमलियाल यांचा उत्सव

भारत-पाकिस्तान सीमेवर दरवर्षी २२ जूनला बाबा चमलियाल यांचा उत्सव असतो. या उत्सवात दोन्ही देशांतील भाविक चादर अर्पण करण्यासाठी येतात. हा मेला दोन्ही देशांमधील एकतेचे प्रतीक कसा आहे, ते या लेखाद्वारे पाहूया.

भारत-पाकिस्तानातील मैत्रीचा मेला

भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणाव असतानाही बाबा चमलियाल यांचा उत्सव दरवर्षी उत्साहाने साजरा होतो. या उत्सवाची तयारी सुरू झाली असून भाविकांमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे. पाकिस्तानी भाविक बाबा दिलीप सिंह मन्हास यांच्या दर्ग्यावरील शरबत आणि शक्कर यांचे तबर्रुक मिळण्यासाठी उत्सुक आहेत. हा दर्गा बाबा चमलियाल म्हणून प्रसिद्ध आहे.

दोन देशातील अंतर कमी करणारा सोहळा

हा उत्सव भारत-पाकिस्तान यांच्यातील मतभेदांमुळे वाढलेले अंतर कमी करतो. स्थानिक लोक सांगतात की, पाकिस्तानी भाविक मोठ्या संख्येने बाबा चमलियाल यांच्या दर्ग्यावर चादर अर्पण करण्यासाठी येतात. २२ जूनला होणाऱ्या या उत्सवाची तयारी काही महिने आधीपासून सुरू होते. यंदाही या उत्सवाची जोरदार तयारी सुरू आहे.

शरबत आणि शक्कर यांचे तबर्रुक

जम्मूपासून सुमारे ५० किलोमीटर अंतरावर सांबा जिल्ह्यातील रामगढ परिसरात दग गावात हा उत्सव साजरा होतो. हे ठिकाण दोन्ही देशांचा इतिहास आपल्या मातीत घट्ट पकडून आहे. उत्सवावेळी पाकिस्तानी भाविक चादर अर्पण करतात. त्याबदल्यात भारतातून शरबत आणि शक्कर पाठवली जाते. यातून दोन्ही देशांमधील प्रेम आणि बंधुभाव दिसून येतो. बाबा दिलीप सिंह मन्हास यांच्या दर्ग्यावर भाविकांच्या लांबच लांब रांगा लागतात. दूरदूरहून येणारे हे भाविक आपल्या अडचणी घेऊन येतात. स्थानिकांचे म्हणणे आहे की, येथे येणाऱ्या भाविकांचे चर्मरोग बरे होतात.

दर्ग्याचा इतिहास

स्थानिक लोक सांगतात की, अनेक वर्षांपूर्वी बाबा दिलीप सिंह मन्हास यांच्या एका शिष्याला चंबल नावाचा चर्मरोग झाला होता. बाबांनी त्याला विहिरीतील पाणी आणि माती लावण्यास सांगितले. त्यानंतर तो रोग बरा झाला. तेव्हापासून बाबा चमलियाल चर्मरोग दूर करतात, अशी श्रद्धा आहे. लोककथांमध्येही बाबांचा उल्लेख आहे. बाबांची लोकप्रियता वाढत असताना गावातील एका व्यक्तीने मत्सरापोटी त्यांची हत्या केली, असे सांगितले जाते. जूनमधील या मेळाव्यासह वर्षभर देशभरातून लोक चर्मरोग बरे करण्यासाठी येथे येतात.

परंपरेचा उलगडा

सांबा जिल्ह्याचे उपायुक्त अभिषेक शर्मा यांनी सांगितले की, "उत्सव शांततापूर्ण वातावरणात पार पडावा यासाठी सर्व व्यवस्था करण्यात आली आहे. बीएसएफ अधिकाऱ्यांनी भाविकांना सर्व सेवा देण्याबाबतही चर्चा केली आहे."

ही ३३५ वर्षे जुनी परंपरा आहे. बाबा चमलियाल पाकिस्तानच्या सियालकोट परिसरातील सैयदियांवाला गावात राहत होते. हा उत्सव भारतातील चमलियाल आणि पाकिस्तानातील सैयदियांवाला येथे साजरा होतो. लाखो भाविक यात सहभागी होतात. २००३ मधील युद्धविराम करारानंतर भाविक मोठ्या संख्येने येथे येऊ लागले. मेळाव्यात पाकिस्तान भारतातील रामगढ येथील दर्ग्यावर चादर अर्पण करते, तर भारतातून शरबत, शक्कर आणि माती पाठवली जाते.