हज 2025: ‘यामुळे’ यात्रेत 12 वर्षांखालील मुलांवर आहे बंदी

Story by आवाज़ मराठी | Published by Bhakti Chalak • 1 d ago

प्रातिनिधिक फोटो

जगभरातील मुस्लिम सौदी अरेबियातील मक्केत हज 2025 साठी दाखल झाले आहेत, जो इस्लामच्या पाच स्तंभांपैकी एक आहे. येत्या काही दिवसांत भाविक 1,400 वर्षांहून अधिक जुन्या धार्मिक विधींमध्ये सहभागी होतील. मात्र, यंदा तीव्र उष्णता, 12 वर्षांखालील मुलांवर बंदी आणि अनधिकृत प्रवेशावरील कडक कारवाई यासारख्या आव्हानांचा सामना करावा लागेल.

उष्णतेचा सामना

गेल्या वर्षी 47 डिग्री सेल्सियस (117°F) तापमानात 1,300 हून अधिक भाविकांचा मृत्यू झाला. यंदा मक्केत आधीच 41 डिग्री सेल्सियस (106°F) तापमान आहे. सौदी प्रशासनाने थेट सूर्यप्रकाश टाळण्याचा, दिवसा बाहेर न जाण्याचा आणि विधी वगळता डोकं झाकण्याचा सल्ला दिला आहे. हलक्या रंगाचे कपडे आणि छत्री वापरण्याचा समावेश असलेलं सुरक्षा किटही जारी करण्यात आलं आहे. तरीही, बाहेरील विधी आणि प्रचंड गर्दीमुळे सुरक्षेची हमी देणं कठीण आहे.

12 वर्षांखालील मुलांवर बंदी

सौदी अरेबियाने यंदा 12 वर्षांखालील मुलांना हजला परवानगी नाकारली आहे, हा अलिकडच्या काळातील सर्वात मोठा धोरणात्मक बदल आहे. गर्दीमुळे मुलांसाठी धोकादायक वातावरण टाळण्यासाठी ही बंदी घालण्यात आली. इस्लामनुसार, मुलांना तारुण्यापर्यंत हज किंवा इतर धार्मिक कर्तव्ये बंधनकारक नाहीत. लाहोरचे ताल्हा अयूब म्हणाले, “उष्णता तीव्र आहे, त्यामुळे आम्ही मुलांना आणलं नसतं. पण त्यांना सोडून येणं कठीण आहे.”

हजचा खर्च आणि हप्त्याची सोय

हजचा खर्च 4,000 ते 20,000 डॉलर आहे, जो प्रवास कालावधी, सुविधा आणि देशानुसार बदलतो. सौदीतील करवाढ, चलन अवमूल्यन आणि महागाईमुळे खर्च वाढला आहे. बांगलादेशला 127,000 भाविकांचा कोटा मिळाला, पण वाढत्या खर्चामुळे तो पूर्ण झाला नाही, असं हज एजन्सीज असोसिएशनचे फरिद अहमद मजुमदार म्हणाले. पाकिस्तानने सरकारी हजプログラムचा खर्च कमी केला आणि हप्त्याची सुविधा सुरू केली. शेतकरी झहीर अहमद यांनी 1.2 दशलक्ष रुपये (4,255 डॉलर) तीन हप्त्यांत भरले. सौदीत स्थानिक भाविक 20% रक्कम 72 तासांत, 40% रमजानमध्ये आणि उर्वरित पुढील महिन्यात भरतात.

प्रतीक्षा आणि अनधिकृत प्रवेशावर नियंत्रण

हजची मर्यादित क्षमता आणि देशनिहाय कोट्यामुळे इंडोनेशियासारख्या देशांमध्ये 5.4 दशलक्ष लोक प्रतीक्षेत आहेत. भारताने “पुनरावृत्ती” करणाऱ्यांवर बंदी घातली आहे. अनधिकृत हज रोखण्यासाठी सौदीने भारत, पाकिस्तानसह 14 देशांसाठी अल्पकालीन व्हिसा निलंबित केले. गेल्या वर्षी उष्माघाताने मृत्यूमुखी पडलेल्यांपैकी बरेचसे नोंदणीकृत नसल्याने वातानुकूलित सुविधांपासून वंचित होते. मे मध्ये, हज परवानगीशिवाय मक्केत प्रवेश करणाऱ्यांना 20,000 रियाल (5,330 डॉलर) दंडाची तरतूद करण्यात आली.