"जर १९६२ च्या युद्धादरम्यान भारतीय हवाई दलाच्या लढाऊ क्षमतेचा वापर केला गेला असता, तर चीनच्या प्रगतीचा वेग मंदावला असता आणि युद्धाचा निकाल कदाचित वेगळा लागला असता," असे महत्त्वपूर्ण विधान भारताचे संरक्षण दल प्रमुख (CDS) जनरल अनिल चौहान यांनी केले आहे. त्यांनी इतिहासातील या मोठ्या चुकीवर बोट ठेवत, तत्कालीन राजकीय नेतृत्वाच्या निर्णयावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले.

मध्य प्रदेशातील महू येथील आर्मी वॉर कॉलेजमध्ये आयोजित 'रण संवाद २०२५' या कार्यक्रमात ते बोलत होते.

जनरल चौहान यांनी सांगितले की, १९६२ च्या पराभवातून मिळालेला सर्वात मोठा धडा म्हणजे, राष्ट्रीय हितासाठी लष्करी शक्तीचा वापर करण्याची गरज. त्यांच्या मते, तत्कालीन राजकीय नेतृत्वाला भारतीय हवाई दलाच्या क्षमतेचा योग्य अंदाज आला नाही आणि त्यांनी हवाई दलाला केवळ वाहतूक आणि मदत कार्यापुरते मर्यादित ठेवले.

याउलट, नुकत्याच झालेल्या 'ऑपरेशन सिंदूर'चे उदाहरण देत ते म्हणाले की, या कारवाईचे यश हे लष्कराच्या तिन्ही दलांच्या (भूदल, नौदल आणि हवाई दल) एकत्रित आणि समन्वित वापरामुळेच शक्य झाले. "हाच १९६२ आणि आजच्या भारताच्या लष्करी विचारसरणीतील मोठा फरक आहे," असे त्यांनी अधोरेखित केले.

संरक्षण दल प्रमुखांनी यावरही भर दिला की, इतिहासातील चुकांमधून शिकण्यासाठी, लष्करी इतिहासाचे योग्य आणि अचूक दस्तऐवजीकरण करणे अत्यंत आवश्यक आहे. "आपल्याला आपल्या भूतकाळातील चुका मान्य कराव्या लागतील, तरच आपण भविष्यासाठी अधिक चांगल्या प्रकारे तयार होऊ शकू," असे ते म्हणाले.

जनरल चौहान यांच्या या विधानामुळे, १९६२ च्या युद्धाच्या वेळी हवाई दलाचा वापर न करण्याच्या तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या सरकारच्या निर्णयावर पुन्हा एकदा मोठी चर्चा सुरू झाली आहे.