इराणमधील भारतीय दूतावासाने भारतीय नागरिकांना इराणला अनावश्यक प्रवास (non-essential travel) टाळण्याचा सल्ला दिला आहे. इराण, इस्रायल आणि अमेरिकेसह लष्करी संघर्षांमुळे प्रदेशात वाढलेल्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर हा सल्ला जारी करण्यात आला आहे.

दूतावासाचा सल्ला

दूतावासाने सांगितले की, "सुरक्षेशी संबंधित घडामोडी विचारात घेता, भारतीय नागरिकांना इराणला अनावश्यक प्रवास करण्यापूर्वी सद्यस्थितीचा काळजीपूर्वक विचार करण्याचा सल्ला दिला जातो." तसेच, त्यांनी लोकांना अधिकृत मार्गदर्शनानुसार आणि प्रदेशातील घडामोडींनुसार अद्ययावत राहण्याचे आवाहन केले आहे. भारतीय दूतावासाने 'एक्स' (पूर्वीचे ट्विटर) या समाजमाध्यमावर पोस्ट करून ही माहिती दिली आहे.

इराणमध्ये असलेल्यांसाठी सूचना

सध्या इराणमध्ये असलेल्या भारतीय नागरिकांना, ज्यांना देशातून बाहेर पडण्याची इच्छा आहे, त्यांनी सध्या उपलब्ध असलेल्या व्यावसायिक विमान आणि फेरी (ferry) पर्यायांचा लाभ घ्यावा, असे दूतावासाने आपल्या सल्ल्यात म्हटले आहे. दूतावासाने इराणमधील सर्व नागरिकांना अधिकृत समाजमाध्यम चॅनेलद्वारे जोडलेले राहण्याचे आणि भारतीय अधिकाऱ्यांनी जारी केलेल्या नवीन सल्ल्यांकडे लक्ष देण्याचे आवाहन केले आहे. अमेरिकेनेही आपल्या नागरिकांना, विशेषतः इराणी वंशाच्या लोकांना, इराणला प्रवास न करण्याचा सल्ला दिला आहे. अमेरिकेच्या परराष्ट्र मंत्रालयाच्या प्रवक्त्या टॅमी ब्रूस यांनी "इराणला प्रवास करणे सुरक्षित नाही" असे म्हटले आहे. इराणी सरकार दुहेरी नागरिकांसाठी (dual nationals) राजनैतिक संपर्क अनेकदा नाकारते, असा इशाराही त्यांनी दिला आहे.

संघर्षाची पार्श्वभूमी

१३ जून रोजी इस्रायलने इराणच्या लष्करी आणि अणु सुविधांवर 'ऑपरेशन रायझिंग लायन' (Operation Rising Lion) नावाचा हवाई हल्ला केला. त्यानंतर प्रदेशातील शत्रुत्व मोठ्या प्रमाणात वाढले. याला प्रत्युत्तर म्हणून इराणने इस्रायल तसेच कतारमधील अमेरिकन लष्करी हवाई तळावर क्षेपणास्त्र आणि ड्रोन हल्ले केले. अमेरिकन लष्करानेही इराणमधील तीन अणु ठिकाणांवर हल्ला करून इस्रायलच्या अणु कार्यक्रम नष्ट करण्याच्या प्रयत्नात स्वतःला सामील केले. १२ दिवसांचा हा संघर्ष अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इस्रायली बाजूने एकतर्फी युद्धविराम घोषित केल्यानंतर संपला. इस्रायलने म्हटले आहे की, त्यांचे युद्ध १३ जून रोजी सुरू झाले. त्याचा उद्देश इराणला अण्वस्त्रे मिळवण्यापासून रोखणे हा होता. तेहरानने मात्र दीर्घकाळापासून अण्वस्त्रे मिळवण्याचा कोणताही हेतू असल्याचा इन्कार केला आहे.

सतर्कता आणि सुरक्षिततेवर भर

भारतीय दूतावासाने नागरिकांना अत्यंत सावधगिरी बाळगण्यास सांगितले आहे. सुरक्षा परिस्थिती लक्षात घेता, इराणच्या सीमावर्ती भागांमध्ये प्रवास टाळण्याचा विशेष सल्ला देण्यात आला आहे.

यापूर्वी सक्रिय संघर्षादरम्यान, भारतीय दूतावासाने नागरिकांना हालचाली टाळण्याचा आणि सुरक्षा उपायांचे पालन करण्याचा सल्ला दिला होता. इराणमधील महत्त्वाच्या ठिकाणी स्फोटांची नोंद झाल्यानंतर हा इशारा देण्यात आला होता. 'ऑपरेशन सिंधू' (Operation Sindhu) अंतर्गत इराणमधून भारतीय नागरिकांना (तसेच नेपाळ आणि श्रीलंकेच्या नागरिकांना) बाहेर काढण्याचे काम आधीच सुरू झाले आहे. या सल्ल्यामुळे नागरिकांना सद्यस्थितीचे गांभीर्य लक्षात येईल आणि सुरक्षिततेसाठी आवश्यक ती पावले उचलता येतील.