भगवान बुद्धांच्या पवित्र पिप्रहवा अवशेषांचे १२७ वर्षांनंतर आज भारतात पुनरागमन झाले आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या घटनेचे स्वागत केले असून, हा देशाच्या समृद्ध सांस्कृतिक परंपरेच्या दृष्टीने अभिमानाचा आणि आनंदाचा क्षण असल्याचे म्हटले आहे.
पंतप्रधानांनी 'विकास भी विरासत भी' (विकास आणि वारसा दोन्ही) ही भावना दर्शवणाऱ्या निवेदनात, भारतात भगवान बुद्धांच्या शिकवणींबद्दल असलेली अपार श्रद्धा अधोरेखित केली. तसेच, देशाची आध्यात्मिक आणि ऐतिहासिक वारसा जपण्याप्रती असलेली दृढ वचनबद्धताही त्यांनी अधोरेखित केली.
या संदर्भात 'एक्स' समाज माध्यमावर लिहिलेल्या पोस्टमध्ये, मोदी म्हणतात, “आपल्या सांस्कृतिक वारशासाठी एक आनंदाचा दिवस! भगवान बुद्धांचे पवित्र पिप्रहवा अवशेष १२७ वर्षांनंतर परत आले ही गोष्ट प्रत्येक भारतीयाला अभिमान वाटेल अशी आहे. हे पवित्र अवशेष भगवान बुद्ध आणि त्यांच्या उदात्त शिकवणींशी असलेला भारताचा घनिष्ठ संबंध अधोरेखित करणारे आहेत. आपल्या गौरवशाली संस्कृतीच्या विविध पैलूंचे जतन आणि संरक्षण करण्याच्या आपल्या कटिबद्धतेचे देखील हे द्योतक आहे. #VikasBhiVirasatBhi”
पंतप्रधानांनी पुढे सांगितले, "पिप्रहवा अवशेष १८९८ मध्ये सापडले होते. पण ते वसाहतवादी राजवटीच्या काळात भारतातून बाहेर नेण्यात आले होते. या वर्षाच्या सुरुवातीला जेव्हा ते एका आंतरराष्ट्रीय लिलावात दिसले, तेव्हा ते पुन्हा मायदेशी आणले जातील यासाठी प्रयत्न केले गेले. या प्रयत्नांमध्ये सहभागी असलेल्या प्रत्येकाचे मी कौतुक करतो."
पिप्रहवा अवशेषांची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
पिप्रहवा अवशेष हे भगवान बुद्धांच्या जीवनाशी संबंधित अत्यंत पवित्र मानले जातात. १८९८ मध्ये उत्खननादरम्यान ते उत्तर प्रदेशातील सिद्धार्थनगर जिल्ह्यातील पिप्रहवा या ठिकाणी सापडले होते. हे ठिकाण प्राचीन कपिलवस्तू राज्याच्या जवळ असल्याचे मानले जाते, जिथे भगवान बुद्धांनी आपले सुरुवातीचे जीवन व्यतीत केले होते.
ब्रिटिश राजवटीत सापडल्यानंतर हे अवशेष देशाबाहेर नेण्यात आले. त्यानंतर ते विविध संग्रहालये किंवा खाजगी संग्रहांमध्ये होते. या वर्षाच्या सुरुवातीला एका आंतरराष्ट्रीय लिलावात त्यांची विक्री होणार होती. तेव्हा भारत सरकारने या अवशेषांना परत आणण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले. सांस्कृतिक वारशाचे जतन आणि संरक्षण करण्याच्या सरकारच्या धोरणाचे हे एक महत्त्वाचे उदाहरण ठरले आहे. या अवशेषांच्या पुनरागमनामुळे बौद्ध धर्मियांच्या भावनांचा आदर केला गेला आहे. तसेच, भारताच्या समृद्ध ऐतिहासिक आणि आध्यात्मिक परंपरेचा गौरवही पुन्हा एकदा अधोरेखित झाला आहे.
