पुणे

भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेच्या (ISRO) जडणघडणीत मोलाची भूमिका बजावणारे आणि डॉ. विक्रम साराभाई यांचे निकटचे सहकारी, ज्येष्ठ अंतराळ शास्त्रज्ञ डॉ. एकनाथ वसंत चिटणीस यांचे बुधवारी पुण्यात त्यांच्या राहत्या घरी निधन झाले. ते १०० वर्षांचे होते. त्यांच्या निधनाने भारताच्या अंतराळ युगातील एका महत्त्वाच्या साक्षीदाराला देश मुकला आहे.

डॉ. चिटणीस हे त्या सुरुवातीच्या शास्त्रज्ञांपैकी एक होते, ज्यांनी डॉ. साराभाई यांच्या नेतृत्वाखाली भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमाचा पाया रचला. १९६३ मध्ये थुंबा येथून भारताच्या पहिल्या रॉकेटच्या (Nike-Apache) यशस्वी प्रक्षेपणात त्यांची महत्त्वपूर्ण भूमिका होती. ते थुंबा इक्वेटोरियल रॉकेट लॉन्चिंग स्टेशनचे (TERLS) पहिले सदस्य सचिव होते.

पुढे जाऊन त्यांनी अहमदाबाद येथील स्पेस ॲप्लिकेशन सेंटरचे (SAC) संचालक म्हणूनही जबाबदारी सांभाळली. त्यांच्या नेतृत्वाखालीच भारताचा पहिला उपग्रह 'आर्यभट्ट' विकसित करण्यात आला होता. निवृत्तीनंतर ते पुण्यात स्थायिक झाले होते.

डॉ. चिटणीस यांच्या कार्यामुळेच भारताने अंतराळ संशोधनात मोठी झेप घेतली. त्यांच्या निधनाबद्दल इस्रो आणि देशभरातील वैज्ञानिक समुदायाने तीव्र दुःख व्यक्त केले आहे.