चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने बुधवारी पुन्हा एकदा सांगितले की, दलाई लामांच्या पुनर्जन्माला बीजिंगमधील केंद्र सरकारची मंजुरी आवश्यक आहे. प्रवक्ते माओ निंग यांनी तिबेटी बौद्ध धर्म हा चीनी वैशिष्ट्यांचा धर्म असून, पुनर्जन्म प्रक्रियेने पारंपरिक पद्धतींचे पालन केले पाहिजे, असे म्हटले. यात 'गोल्डन अर्न' (golden urn) मधून चिठ्ठी काढणे समाविष्ट आहे.
चीनचा पारंपारिक पद्धतीवर भर
"तिबेटी बौद्ध धर्म चीनमध्ये जन्माला आला आणि तो चीनी वैशिष्ट्यांचा धर्म आहे," असे माओ निंग यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले. त्यांनी १८ व्या शतकातील किंग राजघराण्याच्या निवड पद्धतीचा संदर्भ दिला. 'गोल्डन अर्न' मधून चिठ्ठी काढून उच्च पदस्थ बौद्ध व्यक्तींच्या पुनर्जन्माचा निर्णय घेतला जातो, असे त्यांनी म्हटले. "दलाई लामा, पंचेन लामा आणि इतर महान बौद्ध व्यक्तींच्या पुनर्जन्माची निवड 'गोल्डन अर्न' मधून चिठ्ठ्या काढून केली पाहिजे आणि केंद्र सरकारची त्याला मंजुरी असावी," असे माओ निंग म्हणाल्या.
दलाई लामांकडून चीनचा दावा फेटाळला
यापूर्वी दलाई लामांनी घोषित केले होते की, त्यांनी स्थापन केलेल्या गदेन फोड्रंग ट्रस्टलाच त्यांच्या भविष्यातील पुनर्जन्माला मान्यता देण्याचा एकमेव अधिकार आहे. त्यांनी पुनर्जन्म प्रक्रियेवर चीनच्या अधिकाराच्या दाव्यांना फेटाळून लावले. या प्रकरणात कोणालाही हस्तक्षेप करण्याचा अधिकार नाही, असे त्यांनी सांगितले.
तिबेटींच्या भावनांचा आदर
दलाई लामांनी बुधवारी एका निवेदनात म्हटले, "भविष्यातील दलाई लामांना कसे ओळखले जाईल, ही प्रक्रिया २८ सप्टेंबर २०११ च्या निवेदनात स्पष्टपणे नमूद केली आहे. त्यानुसार याची जबाबदारी केवळ गदेन फोड्रंग ट्रस्टच्या सदस्यांवर असेल." त्यांनी सांगितले की, गेल्या १४ वर्षांपासून तिबेट आणि जगातील अनेक बौद्ध समुदायांच्या नेत्यांनी त्यांना दलाई लामांची संस्था सुरू ठेवण्याची विनंती केली आहे. या विनंत्यांनुसारच दलाई लामांची संस्था सुरू राहील, असे त्यांनी पुष्टी केली.
चीनचा तिबेटी बौद्ध धर्मावर हस्तक्षेप
१९५१ मध्ये तिबेटला जोडणाऱ्या नास्तिक चिनी कम्युनिस्ट पार्टीने (CCP) अलीकडच्या वर्षांत तिबेटी बौद्ध धर्मावर प्रभाव टाकण्याचे प्रयत्न वाढवले आहेत. हा वांशिक आणि धार्मिक अल्पसंख्याकांवर नियंत्रण मिळवण्याच्या व्यापक प्रयत्नाचा भाग आहे. दलाई लामा १९५९ मध्ये चिनी नियंत्रणाविरुद्धच्या अयशस्वी उठावानंतर तिबेटमधून पळून भारतात आले.
पंचेन लामांचा वाद आणि अधिकाराची लढाई
तिबेटी बौद्ध धर्मातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वोच्च पद असलेल्या पंचेन लामांच्या पुनर्जन्माचा मुद्दा हा एक महत्त्वाचा वादाचा मुद्दा आहे. १९९५ मध्ये, बीजिंगने दलाई लामांच्या निवडीकडे दुर्लक्ष करत स्वतःच्या पंचेन लामांना नियुक्त केले. दलाई लामांनी निवडलेले पंचेन लामा, जे त्यावेळी सहा वर्षांचे होते, ते तेव्हापासून सार्वजनिक दृष्टिपथातून गायब झाले आहेत.1 बीजिंगचा पुनर्जन्म प्रणालीतील हस्तक्षेप तिबेटी बौद्ध धर्मावर नियंत्रण मिळवण्याचा आणि दलाई लामांच्या आध्यात्मिक अधिकाराला कमजोर करण्याचा प्रयत्न मानला जातो.
