सौदी अरेबियाच्या हज आणि उमराह मंत्रालयाने हज २०२६ साठी नवीन आरोग्य नियमावली प्रसिद्ध केली आहे. जगातील सर्वात मोठ्या धार्मिक संमेलनांपैकी एक असलेल्या या यात्रेचे व्यवस्थापन सुरळीत व्हावे, यासाठी यावर्षी वैद्यकीय तपासणीचे नियम अत्यंत कडक करण्यात आले आहेत. हैदराबादमध्ये 'मुबारक ट्रॅव्हल्स'चे संस्थापक आणि संचालक एस.एम. अझीमुद्दीन यांनी प्रसारमाध्यमांशी संवाद साधताना या नवीन नियमांची आणि नोंदणीच्या वेळापत्रकाची माहिती दिली.

नोंदणीची मुदत आणि प्रक्रिया

हज २०२६ साठी नोंदणी प्रक्रिया सध्या सुरू असून १५ जानेवारी २०२६ ही अर्ज करण्याची शेवटची तारीख आहे. ऐनवेळी होणारी धावपळ टाळण्यासाठी सर्व कागदपत्रे वेळेत पूर्ण करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.

वैद्यकीय नियमावली आणि अटी

सौदी प्रशासनाने जारी केलेल्या नियमांनुसार, प्रत्येक यात्रेकरूला व्हिसा मिळण्यापूर्वी सर्वसमावेशक वैद्यकीय तपासणी करावी लागेल. 'नुसुक मसार' या अधिकृत प्लॅटफॉर्मवरून आरोग्य क्लिअरन्स प्रमाणपत्र मिळवणे आता अनिवार्य आहे. त्याशिवाय व्हिसा दिला जाणार नाही.

कोणते यात्रेकरू ठरणार अपात्र?

मंत्रालयाने जाहीर केल्यानुसार, खालील आजार किंवा परिस्थिती असलेल्या व्यक्तींना यावर्षी हज यात्रेला जाता येणार नाही:

• गंभीर आजार: ज्यांचे अवयव निकामी झाले आहेत, विशेषतः किडनी विकारामुळे ज्यांना डायलिसिसची गरज आहे.

• हृदय आणि श्वसन विकार: गंभीर हृदयविकार आणि जुनाट श्वसनाचे आजार असलेले रुग्ण.

• ऑक्सिजन सपोर्ट: ज्या रुग्णांना जगण्यासाठी ऑक्सिजन सपोर्टची गरज आहे.

• यकृत आणि मानसिक आजार: यकृताचे गंभीर आजार, न्यूरोलॉजिकल किंवा मानसोपचार घेत असलेले रुग्ण, स्मृतिभ्रंश (Dementia) असलेले नागरिक.

• गरोदर महिला: तिसऱ्या तिमाहीत (Final Trimester) असलेल्या गरोदर महिला किंवा हाय-रिस्क प्रेग्नन्सी असलेल्या महिला.

• संसर्गजन्य रोग: क्षयरोग (TB) किंवा इतर संसर्गजन्य आजार असलेले रुग्ण, ज्यामुळे गर्दीच्या ठिकाणी इतरांना धोका निर्माण होऊ शकतो.

• कर्करोग रुग्ण: जे रुग्ण सध्या केमोथेरपी किंवा तीव्र इम्युनोसप्रेसिव्ह उपचार घेत आहेत.

याव्यतिरिक्त, अल्पसंख्याक कार्य मंत्रालय (हज विभाग) आणि सौदी सरकारच्या निर्णयानुसार, १२ वर्षे आणि त्यापेक्षा कमी वयाच्या मुलांना यावर्षी हज यात्रेसाठी परवानगी दिली जाणार नाही.

कडक तपासणी आणि कारवाई

हज हंगामात प्रवेशद्वारांवर वैद्यकीय प्रमाणपत्रांची कडक पडताळणी केली जाईल. यामध्ये कोणतीही अनियमितता आढळल्यास संबंधित हज सेवा पुरवठादारांवरही कठोर कारवाई केली जाऊ शकते. त्यामुळे यात्रेकरूंनी केवळ अधिकृत आणि अनुभवी ऑपरेटर्सचीच निवड करावी, जेणेकरून त्यांची यात्रा सुरक्षित आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या यशस्वी होईल.