माणूस स्वप्न पाहतो आणि ती पूर्ण करण्यासाठी आयुष्यभर धावत राहतो. कधी ही स्वप्ने पूर्ण होतात, तर कधी अपूर्ण राहतात. पण म्हणून माणूस स्वप्न पाहणे सोडत नाही, कारण तो त्याचा जन्मसिद्ध हक्क आहे. आणि हीच स्वप्ने शेख बहारुल इस्लाम यांच्या जीवनाचा आधार आहेत. होय, हे तेच व्यक्ती आहेत, ज्यांनी स्वतःच्या स्वार्थापलीकडे जाऊन समाजसेवेची जबाबदारी स्वीकारली.
लहानपणी एका वृद्ध महिलेचे कष्ट पाहून ते अस्वस्थ झाले होते. त्यांनी त्या वृद्धेच्या डोक्यावरील जड ओझे स्वतः उचलून तिच्या घरापर्यंत पोहोचवले होते. आणि तिथूनच हा प्रवास सुरू झाला. परोपकाराची ही भावना, किंबहुना 'परोपकाराचे व्यसन', आजही तितकेच प्रबळ आहे. उलट, काळाच्या ओघात, परिपक्व झालेले बहारुल आज हुगळी जिल्ह्यातील एक ओळखीचा चेहरा बनले आहेत.
.webp)
'सजग मंच'ची स्थापना
२०१६ च्या मध्यात, बहारुल कोलकात्यात आपला व्यवसाय यशस्वीपणे चालवत होते. ते खूप व्यस्त होते. पण ज्याच्या रक्तात समाजसेवेचे व्यसन आहे, त्याला कोरडे व्यावसायिक हिशोब कसे थांबवू शकतील? त्यामुळे, व्यवसायासोबतच त्यांनी समाजसेवेच्या महान व्रतात उडी घेतली. पूर्णपणे स्वतःच्या पुढाकाराने त्यांनी 'बंगाल पीपल्स फोरम'ची स्थापना केली.
केवळ दोन महिन्यांतच, या संस्थेने 'सर्वजन जागरण गणकल्याण मंच' किंवा 'सजग मंच' हे नाव धारण केले. येथूनच 'सजग मंच' आणि बहारुल यांच्या व्यापक प्रवासाला सुरुवात झाली.
बहारुल इस्लाम म्हणतात, "या कामाचे संपूर्ण श्रेय मी ज्येष्ठ समाजसेवक, उद्योगपती, कवी आणि साहित्यिक शेख अफताबुद्दीन सरकार यांना देईन. कारण त्यांच्या प्रेरणेनेच 'बंगाल पीपल्स फोरम'चे रूपांतर 'सजग मंच'मध्ये झाले. 'सजग मंच' हे नावही त्यांनीच दिले आहे."
'सजग मंच'च्या स्थापनेच्या उद्देशाबद्दल बोलताना बहारुल इस्लाम सांगतात, "जर आपण जबाबदारीचा विचार केला, तर बहुतेक एनजीओ किंवा समाजसेवा संस्था इतक्या फोफावल्या नसत्या. त्या स्वतःचा स्वार्थ साधण्यातच व्यस्त आहेत. आणि इथेच 'सजग मंच' वेगळा ठरतो. आम्ही स्वतःच्या खिशातून पैसे खर्च करण्याचे धाडस दाखवले, म्हणूनच आज आम्ही सर्वांमध्ये लोकप्रिय आहोत."
.webp)
संघर्षाचा काळ आणि नवी सुरुवात
हा प्रवास सोपा नव्हता. हुगळीच्या राममोहन उच्चविद्यालयातून उच्च माध्यमिक शिक्षण पूर्ण करूनही, ते पुढे शिकू शकले नाहीत. त्यांचे बंडखोर आणि प्रामाणिक व्यक्तिमत्व हेच त्याचे कारण होते. तत्कालीन सत्ताधारी पक्षाच्या गुंडांकडून मिळालेल्या जीवे मारण्याच्या धमकीने त्यांच्या आयुष्याला वेगळे वळण दिले. ते कोलकात्याला आले. स्वतःच्या प्रयत्नाने आणि वडिलांच्या आर्थिक मदतीने त्यांनी पुस्तक बांधणी आणि छपाईच्या कामात लक्ष केंद्रित केले.
ज्येष्ठ समाजसेवक अफताबुद्दीन सरकार यांच्याशी त्यांची ओळख एका अपघातानेच झाली. आणि त्यानंतरचा इतिहास सर्वांना माहित आहे. 'अफताबुद्दीन चाचां'चा हात धरून बहारुल यांचा नवा प्रवास सुरू झाला. त्यांच्यासोबत हळूहळू अनेक दयाळू व्यक्ती जोडल्या गेल्या.
समाजसेवेचा विस्तार
बहारुल इस्लाम यांच्या नेतृत्वाखाली, 'जंगलमहाल' म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या पुरुलिया जिल्ह्यात इफ्तार आणि हिवाळी कपड्यांचे वाटप करून 'सजग मंच'ने लोकांच्या मनात घर केले. लॉकडाउनच्या काळात, जेव्हा गरीब आणि गरजू लोकांवर संकट कोसळले होते, तेव्हाही 'सजग मंच' मदतीसाठी धावून गेला.
.webp)
या कामात त्यांना त्यांचे बालपणीचे मित्र आणि 'सजग मंच'चे कोषाध्यक्ष शेख यासीन अली यांची मोठी प्रेरणा मिळाली. त्यांनी ३०० लोकांसाठी अन्न आणि इफ्तारची सोय केली. याच दरम्यान 'अम्फान' वादळाने संकट आणखी वाढवले. तेव्हाही बहारुल आणि त्यांच्या साथीदारांनी लोकांच्या चेहऱ्यावर हसू आणले.
या कार्याने प्रेरित होऊन, परिसरातील तरुण व्यावसायिक आणि उद्योगपती 'सजग मंच'च्या छत्राखाली येऊ लागले. यात सर्वात आधी बालीपूरचे उद्योजक शेख एकरामुल हक सामील झाले, ज्यांनी आपले एक घर ऑफिस म्हणून दान केले.
बहुआयामी कार्य
आज 'सजग मंच' अनेक आघाड्यांवर काम करत आहे. कोरोना काळात रुग्णांसाठी मोफत ऑक्सिजनची सोय करणे असो, गरिबांना रेशन वाटप असो किंवा थंडीत कपड्यांचे वाटप, या संघटनेने प्रत्येक कामात आपली छाप सोडली आहे.
यासोबतच, 'आंतरराष्ट्रीय मातृभाषा दिना'निमित्त दरवर्षी रक्तदान शिबिराचे आयोजन केले जाते. समाजातील गुणी व्यक्तींचा सन्मान करण्यासोबतच, विविध क्षेत्रांतील मान्यवरांना पुरस्कारही दिले जातात. सध्या, महिन्याच्या दोन दिवशी रुग्णांची मोफत आरोग्य तपासणी केली जाते, जिथे सामुदायिक आरोग्य अधिकारी अन्वारा परवीन आपली सेवा देत आहेत.
डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांनी एकदा म्हटले होते, "स्वप्न ते नाही जे तुम्ही झोपेत पाहता, स्वप्न ते आहे जे तुम्हाला झोपू देत नाही." हेच वाक्य बहारुल इस्लाम यांनी आपल्या हृदयात कोरले आहे. 'सजग मंच'च्या यशाच्या जोरावर, त्यांनी आता 'मिशन स्कूल' स्थापन करण्याच्या मोठ्या कार्यात हात घातला आहे, ज्यासाठी ४५ बिघा जमीनही उपलब्ध झाली आहे.
बहारुल इस्लाम यांना माहित आहे की चांगले काम करताना टीका-टिप्पणी होणारच. पण ते म्हणतात, "त्याला घाबरून मागे हटण्यात शौर्य नाही, तर आपल्या कामामधूनच शत्रूंना उत्तर देत पुढे जायचे आहे." कारण, त्यांच्यासाठी मानवतेची सेवा हेच सर्वात मोठे कार्य आहे.
