भारतोदय : पायाभूत सुविधांमध्ये देशाने अशी केलीये प्रगती

Story by Sameer D. Shaikh | Published by Pooja Nayak • 8 Months ago

प्रातिनिधिक फोटो

कोणत्याही देशाच्या विकासात पायाभूत सुविधांचे महत्त्व सर्वाधिक असते. भारतासारख्या खंडप्राय आणि सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या देशात तर अशा पायाभूत सुविधा निर्माण करणे आणि त्यांचा विकास करणे हे अतिशय गुंतागुंतीचे काम असते. मात्र गेल्या नऊ वर्षांमध्ये, भारताने रस्ते, रेल्वे आणि विमान यांच्यासह इतर पायाभूत सुविधांमध्ये लक्षणीय प्रगती केली आहे. त्याचा आढावा घेण्याचा केलेला हा प्रयत्न.

भारताने पायाभूत सुविधांच्या विकासात लक्षणीय प्रगती केली आहे. सरकारच्या आर्थिक धोरणांमुळे, नवीन तंत्रज्ञानाच्या उदयामुळे आणि भारताच्या जागतिक अर्थव्यवस्थेत वाढत्या भूमिकेमुळे देशाला ही प्रगती करता आली आहे.

रस्ते

सरकारने राष्ट्रीय महामार्गांचे जाळे आधुनिकीकरण करण्यावर लक्ष केंद्रित केले आहे. यामध्ये नवीन राष्ट्रीय महामार्गांचे बांधकाम आणि विद्यमान महामार्गांचे आधुनिकीकरण यांचा समावेश आहे. २०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने ११,००० किलोमीटरपेक्षा जास्त नवीन रस्ते बांधले आहेत. २०१४ मध्ये, भारताच्या रस्ते जाळ्याची लांबी ५.३ दशलक्ष किलोमीटर होती, जी २०२२ मध्ये ६.४ दशलक्ष किलोमीटर पर्यंत वाढली आहे. यामध्ये राष्ट्रीय महामार्ग, राज्य महामार्ग आणि ग्रामीण रस्ते यांचा समावेश आहे. यामुळे भारतातील रस्ते वाहतूक सुलभ आणि सुरक्षित झाली आहे.

रेल्वे

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने १०,००० किलोमीटरपेक्षा जास्त नवीन रेल्वे मार्ग बांधले आहेत. यामुळे भारतातील रेल्वे जाळे विस्तारले आहे आणि रेल्वे वाहतूक अधिक कार्यक्षम झाली आहे. २०१४ मध्ये, भारताच्या रेल्वे जाळ्याची लांबी ६६,६८७किलोमीटर होती, जी २०२२ मध्ये 7२,६7२ किलोमीटर पर्यंत वाढली आहे. याकाळात भारताने जलदगतीने धावणाऱ्या रेल्वेच्या प्रकल्पांमध्ये देखील गुंतवणूक केली आहे.

विमान वाहतूक

२०१४ मध्ये, भारतात १२८ विमानतळ होते, जे २०२२ मध्ये १५५ पर्यंत वाढले आहेत. यामुळे भारतातील विमान वाहतूक अधिक व्यापक झाली आहे.

ऊर्जा पायाभूत सुविधा

गेल्या नऊ वर्षांमध्ये, भारताने अक्षय ऊर्जा स्त्रोतांकडे लक्ष केंद्रित केले आहे. यामध्ये सौर ऊर्जा, पवन ऊर्जा आणि जलविद्युत यांचे उत्पादन वाढवणे यांचा समावेश आहे. शिवाय भारताने ऊर्जा पायाभूत सुविधांमध्ये गुंतवणूक केली आहे. या गुंतवणुकीमुळे भारताची ऊर्जा सुरक्षा सुधारण्यास मदत झाली आहे. २०१४ मध्ये, भारताचे वार्षिक ऊर्जा उत्पादन १,१०० गीगावॅट होते, जे २०२२ मध्ये १,7०० गीगावॅट पर्यंत वाढले आहे.

विद्युत

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने १२० GW पेक्षा जास्त नवीन वीज उत्पादन क्षमता जोडली आहे. यामुळे भारतातील वीज वापरात वाढ झाली आहे आणि वीज निर्मिती अधिक कार्यक्षम झाली आहे.

गॅस

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने १०,००० किलोमीटरपेक्षा जास्त नैसर्गिक वायू पाइपलाइन बांधल्या आहेत. यामुळे भारतातील नैसर्गिक वायू पुरवठा वाढला आहे आणि नैसर्गिक वायू वाहतूक अधिक कार्यक्षम झाली आहे.

जल

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने १०० मिलियन लोकांना सुरक्षित पिण्याचे पाणी उपलब्ध करून दिले आहे. यामुळे भारतातील जलसुरक्षा सुधारण्यास मदत झाली आहे.

स्वच्छता

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारताने ५० मिलियन लोकांना स्वच्छता सुविधा उपलब्ध करून दिल्या आहेत. यामुळे भारतातील स्वच्छतेचा स्तर सुधारला आहे.

दूरसंचार पायाभूत सुविधा

गेल्या नऊ वर्षांमध्ये, भारताने दूरसंचार पायाभूत सुविधांमध्ये गुंतवणूक केली आहे. या गुंतवणुकीमुळे भारतातील इंटरनेट प्रवेश आणि मोबाइल फोन वापरात वाढ झाली आहे. २०१४ मध्ये, भारताची दूरसंचार लांबी ६.४ दशलक्ष किलोमीटर होती, जी २०२२ मध्ये १०.२ दशलक्ष किलोमीटर पर्यंत वाढली आहे.

इंटरनेट

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारतातील इंटरनेट वापरकर्त्यांची संख्या १०० दशलक्षांवर गेली आहे. यामुळे भारतातील डिजिटल अर्थव्यवस्था वाढण्यास मदत झाली आहे.

मोबाइल फोन

२०१४ ते २०२२ या काळात, भारतातील मोबाइल फोन वापरकर्त्यांची संख्या १.५ अब्जांवर गेली आहे. यामुळे भारतातील लोकांना एकमेकांशी जोडण्यास आणि माहिती मिळवण्यास मदत झाली आहे.

'भारतोदया'विषयीचे हे महत्त्वाचे लेखही वाचा: