केरळची नर्स निमिषा प्रिया हिच्या फाशीला येमेनच्या अधिकाऱ्यांनी स्थगिती दिली आहे. यामुळे तिच्या कुटुंबीयांना आणि दक्षिण राज्यातील राजकीय नेतृत्वासह अनेकांना दिलासा मिळाला आहे. फाशीची शिक्षा रद्द होऊन ती वाचेल अशी आशा आता वाढत आहे.
केंद्र सरकारचे प्रयत्न
नवी दिल्लीतील सूत्रांनी सांगितले की, निमिषाच्या कुटुंबीयांना दुसऱ्या पक्षासोबत परस्पर सहमतीचा तोडगा काढण्यासाठी अधिक वेळ मिळावा, यासाठी भारत सरकारने अलीकडील दिवसांत एकत्रित प्रयत्न केले आहेत.
कुटुंब आणि नेतृत्वाचा दिलासा
निमिषा प्रियाच्या पतीने, टॉमी थॉमस यांनी मंगळवारी तिच्या फाशीला मिळालेल्या स्थगितीबद्दल समाधान व्यक्त केले. एकत्रित प्रयत्न तिच्या फाशीला पूर्णपणे टाळतील आणि तिला सुखरूप परत आणतील अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली. तिच्या कुटुंबीयांव्यतिरिक्त, केरळमधील राजकीय आणि धार्मिक नेतृत्वानेही या घडामोडीबद्दल समाधान व्यक्त केले. तिची फाशी मूळतः बुधवारी नियोजित होती. केरळमधील पलक्कड जिल्ह्यातील कोल्लनगोडे येथील रहिवासी असलेल्या प्रियाला जुलै २०१७ मध्ये एका येमेनच्या नागरिकाच्या हत्येप्रकरणी दोषी ठरवण्यात आले होते.
"फाशीला स्थगिती मिळाली आहे. ही चांगली बातमी आहे. आम्ही आनंदी आणि समाधानी आहोत. मला खात्री आहे की तिची फाशी टाळण्यासाठी आणि तिला सुखरूप परत आणण्यासाठी प्रयत्न सुरू राहतील," असे तिचे पती टॉमी थॉमस यांनी सांगितले. या कार्यात पाठिंबा देणाऱ्या प्रत्येकाचे त्यांनी आभार मानले. त्यांना १३ वीत शिकणारी एक मुलगी आहे आणि तिला या घडामोडींपासून दूर ठेवले आहे, असेही थॉमस म्हणाले. प्रियाच्या आईकडून फाशीला स्थगिती मिळाल्याचा संदेश मिळाल्याचे त्यांनी सांगितले.
मुख्यमंत्री आणि धार्मिक नेत्यांची भूमिका
मुख्यमंत्री पिनराई विजयन यांनी फाशीला मिळालेली स्थगिती दिलासादायक आणि आशेने भरलेली असल्याचे वर्णन केले. या निर्णयामुळे प्रियाला फाशीच्या शिक्षेतून दिलासा मिळवण्यासाठी अधिक वेळ मिळाला आहे, असे ते म्हणाले. विजयन यांनी सांगितले की, प्रख्यात सुन्नी मुस्लिम विद्वान कांथापुरम ए.पी. अबूबकर मुस्लियार यांच्या पुढाकारामुळे आणि हस्तक्षेपामुळे ही घडामोड शक्य झाली. यापूर्वी, मुस्लियार यांच्या कार्यालयाने सांगितले होते की, अबूबकर मुस्लियार यांच्या सूचनेनुसार, एका सुफी विद्वानांच्या नेतृत्वाखाली १६ जुलै रोजी प्रियाच्या नियोजित फाशीला थांबवण्यासाठी शेवटच्या क्षणाचे प्रयत्न केले जात होते.
"हे करुणा आणि बंधुत्वाचे प्रतीक असलेल्या दयाळू व्यक्तींच्या अथक प्रयत्नांचे परिणाम आहेत," असे मुख्यमंत्री म्हणाले. त्यांनी कांथापुरम आणि निमिषा प्रियासाठी न्याय मिळवण्यासाठी काम करणाऱ्या सर्वांचे, ज्यात 'ॲक्शन कौन्सिल'चा समावेश आहे, अभिनंदन केले. मुख्यमंत्र्यांनी अशीही आशा व्यक्त केली की, सर्वांच्या प्रयत्नांमुळे लवकरच एक पूर्ण आणि यशस्वी तोडगा निघेल.
काँग्रेस आमदाराचे आभार
काँग्रेस आमदार चांडी उम्मन, ज्यांनी हस्तक्षेप करण्यासाठी केरळचे राज्यपाल राजेंद्र विश्वनाथ आर्लेकर यांच्यासह अनेक प्रभावशाली व्यक्तींशी संपर्क साधला होता, त्यांनी सांगितले की राज्यपालांनी मानवतावादी दृष्टिकोनातून प्रामाणिक प्रयत्न केले. "राज्यपाल म्हणून त्यांच्या भूमिकेपलीकडे, त्यांनी एक सहकारी मानव म्हणून काम केले. त्यांचे प्रामाणिक प्रयत्न केरळ आणि तेथील लोक कधीही विसरणार नाहीत. मी त्यांचे मनापासून आभार मानतो," असे उम्मन म्हणाले. राज्यपालांनी परदेशी सरकारे, व्यावसायिक आणि अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधला, असेही त्यांनी जोडले. "त्यांनी शक्य ते सर्व केले," असे काँग्रेस आमदारांनी सांगितले.
मुस्लियार यांचे अखंड प्रयत्न
प्रख्यात सुन्नी मुस्लिम विद्वान कांथापुरम अबूबकर मुस्लियार यांच्या अनुयायांनी सांगितले की, ते फाशी थांबवण्यासाठी प्रामाणिक प्रयत्न करत आहेत. मुस्लियार यांचे निकटवर्तीय सय्यद इब्राहिमुल खलीलुल्लाह बुखारी थंगल म्हणाले की, फाशी टाळली जाण्याची मजबूत चिन्हे आहेत. "आम्ही योग्य आणि उपयुक्त तेच करत आहोत. आम्हाला मिळत असलेल्या माहितीनुसार, फाशीची शिक्षा टाळली जाऊ शकते. त्या दिशेने प्रयत्न प्रभावीपणे प्रगती करत आहेत आणि कांथापुरम उस्ताद सक्रियपणे यात सामील आहेत. निमिषा प्रिया घरी परत यावी आणि सर्वांना दिलासा मिळावा, अशी आमची आशा आणि प्रार्थना आहे. तसेच, जगात कोणालाही असे भवितव्य कधीही सामोरे जावे लागू नये अशी आमची मनापासून आशा आहे," असे त्यांनी पत्रकारांना सांगितले.
मुस्लियार म्हणाले की, त्यांनी एक माणूस म्हणून या प्रकरणात हस्तक्षेप केला आहे. "इस्लाम हा धर्म मानवतेला सर्वोच्च महत्त्व देतो, आणि हे येमेनच्या विद्वानांनी समजून घेतले आणि मान्य केले आहे," असे त्यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले.
'ॲक्शन कौन्सिल'कडून कृतज्ञता
दरम्यान, 'सेव्ह निमिषा प्रिया इंटरनॅशनल ॲक्शन कौन्सिल'चे सदस्य सॅम्युअल जेरोम बास्करन, जे तिच्या सुटकेसाठी सक्रियपणे काम करत आहेत, त्यांनी एका व्हिडिओ संदेशात आभार व्यक्त केले. त्यांनी भारत सरकार, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, गृहमंत्री अमित शाह, राज्यपाल आर्लेकर, सौदी अरेबियातील भारतीय दूतावास, त्याचे स्थानिक कर्मचारी आणि काँग्रेस नेते चांडी उम्मन यांचे त्यांच्या प्रामाणिक प्रयत्नांबद्दल आभार मानले. त्यांनी सांगितले की, फाशीला स्थगिती प्रभावशाली शेख अब्दुल मलिक नाह्यान यांच्या हस्तक्षेपामुळे शक्य झाली, जे त्यांच्या मते, पीडितेच्या जमातीचे प्रमुख आहेत. बास्करन यांनी दावा केला की त्यांना या निर्णयाबद्दल (फाशी स्थगित करण्याबद्दल) रविवारपासूनच माहिती होती, परंतु "आम्हाला ते सार्वजनिक न करण्याची विनंती करण्यात आली होती."
कायदेशीर प्रक्रिया आणि स्थिती
२०२० मध्ये एका येमेनच्या न्यायालयाने प्रियाला फाशीची शिक्षा सुनावली होती आणि देशाच्या सर्वोच्च न्याय परिषदेने नोव्हेंबर २०२३ मध्ये तिचे अपील फेटाळले होते. ३८ वर्षीय ही नर्स सध्या साना (Sana'a) येथील तुरुंगात बंद आहे. साना हे येमेनची राजधानी असून, ते इराण-समर्थित हौथींच्या नियंत्रणाखाली आहे. दिल्लीतील सूत्रांनी सांगितले की, भारत सरकार या प्रकरणात सुरुवातीपासूनच शक्य ती सर्व मदत देत आहे. संवेदनशीलतेच्या बावजूद, भारतीय अधिकारी स्थानिक तुरुंग अधिकारी आणि सरकारी वकिलांच्या कार्यालयाशी नियमित संपर्कात होते, ज्यामुळे फाशीला स्थगिती मिळवणे शक्य झाले. प्रियाची आई प्रेमकुमारी गेल्या वर्षी तिच्या सुटकेसाठी येमेनला गेली होती. भारतीय बाजूने प्रियाला 'दियत' किंवा 'ब्लड मनी' देऊन सोडण्याचा पर्यायही शोधला होता. परंतु त्यातही काही अडचणी आल्याचे समजते.
