'इस्रायल-इराण तणावादरम्यान भारत बजावू शकतो मोठी भूमिका'

Story by आवाज़ मराठी | Published by Bhakti Chalak • 1 d ago

इस्रायलचे भारतातील राजदूत रेउव्हेन अझर

शनिवारी (१४ जून २०२५) इस्रायलचे भारतातील राजदूत रेउव्हेन अझर यांनी इस्रायल आणि इराणमधील वाढत्या तणावात भारत मध्यस्थीची भूमिका बजावू शकतो, असा आशावाद व्यक्त केला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांच्यातील टेलिफोनिक संभाषणानंतर अझर यांनी ही प्रतिक्रिया दिली.

“भारताकडे दोन्ही बाजूंशी संवादाचे मार्ग आहेत. तो निश्चितपणे भूमिका बजावू शकतो. भारत हा आमचा चांगला मित्र आहे, आणि आम्ही त्यांच्याशी प्रामाणिक संवाद साधत आहोत. तुमच्या चिंता आम्ही काळजीपूर्वक ऐकतो. मला वाटते त्या रास्त आहेत,” असे अझर यांनी पीटीआय व्हिडीओजला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले .

पश्चिम आशियातील तणाव वाढलेल्या पार्श्वभूमीवर ही विधाने आली, जिथे इस्रायल आणि इराणने एकमेकांविरुद्ध हल्ले केले आहेत. नेतन्याहू यांनी शुक्रवारी पंतप्रधान मोदींना फोन करून इस्रायलच्या कारवायांची माहिती दिली, ज्याला अझर यांनी इराणच्या अण्वस्त्र आणि बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमामुळे निर्माण झालेल्या “अस्तित्वाच्या धोक्याविरुद्ध” संरक्षणात्मक उपाययोजना असे वर्णन केले.

“कोणत्याही देशाला अशा परिस्थितीत रस नाही,” असे अझर म्हणाले, आणि इस्रायलला निर्णायक कारवाई करण्याशिवाय पर्याय नव्हता, असे ठामपणे सांगितले. त्यांनी दावा केला की, इराणी अधिकाऱ्यांचा एक गुप्त गट अण्वस्त्रे विकसित करण्याचा प्रयत्न करत आहे, ज्याचा उद्देश इराणचे सर्वोच्च नेते आयातोल्ला खामेनेई यांनी वारंवार व्यक्त केल्याप्रमाणे इस्रायलचा “नायनाट” करणे आहे.

“आम्हाला तात्काळ धोका दूर करावा लागला आणि आम्ही त्यांच्या अण्वस्त्र संकुल आणि बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांविरुद्ध निर्णायक कारवाई केली,” असे अझर म्हणाले. त्यांनी नमूद केले की, इराण पुढील तीन वर्षांत १०,००० आणि सहा वर्षांत २०,००० बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे तयार करण्याची योजना आखत आहे. “त्यांच्याकडे प्रचंड शस्त्रसाठा आहे, जो इस्रायलविरुद्ध आगीचा वेढा तयार करतो. ते दक्षिण मोर्च्यावरून आमच्यावर हल्ला करू शकतात, त्यामुळे आम्हाला या अण्वस्त्र धोक्यावर कारवाई करणे भाग पडले, आणि आम्ही हे काम पूर्ण करण्यास कटिबद्ध आहोत,” असे राजदूतांनी अधोरेखित केले.

अझर यांनी सांगितले की, इस्रायलच्या चालू कारवायांचा उद्देश इराणला युरेनियम समृद्ध करण्यापासून रोखणे आहे, आणि हे ध्येय कूटनीतीने किंवा लष्करी मार्गाने साध्य करण्याचा इस्रायलचा निर्धार आहे. त्यांनी अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दिलेल्या ६० दिवसांच्या वाटाघाटीच्या खिडकीचा उल्लेख केला, आणि इराणने त्याचे पालन न केल्याने ६१व्या दिवशी इस्रायलने कारवाई केली. “इराणने आंतरराष्ट्रीय समुदायाची फसवणूक केली आहे,” असा आरोप अझर यांनी केला, आणि इराणचा अण्वस्त्र धोका निष्प्रभ होईपर्यंत इस्रायलच्या कारवाया सुरू राहतील, असे सांगितले.

इराणी लष्करी नेते आणि अणुशास्त्रज्ञांच्या लक्ष्यित हत्यांबाबत अझर म्हणाले की, या हल्ल्यांचा उद्देश इस्रायलचा “नाश” करण्याच्या “गुन्हेगारी कटाला” धक्का देणे होता. “या विनाश योजनेच्या जबाबदार व्यक्तींना काढून टाकण्यात आले आहे. आम्हाला आशा आहे की त्यांचे उत्तराधिकारी यातून धडा घेतील आणि हा मार्ग थांबवतील,” असे ते म्हणाले.

यापूर्वी, परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी इस्रायलचे परराष्ट्रमंत्री गिदोन सआर आणि इराणचे परराष्ट्रमंत्री सय्यद अब्बास अराघची यांच्याशी फोनवर चर्चा केली होती, ज्यामध्ये भारताने तणाव कमी करण्यासाठी संवाद आणि कूटनीतीचा आग्रह धरला. परराष्ट्र मंत्रालयानेही निवेदन जारी करत इस्रायल-इराणमधील घडामोडींवर “गंभीर चिंता” व्यक्त केली आणि दोन्ही देशांना तणाव वाढवणारी पावले टाळण्याचे आवाहन केले .