गुरु दत्त यांच्या जीवनात एक गूढता आणि आभा आहे, जे त्यांना हिंदी चित्रपटसृष्टीत एक आकर्षक व्यक्तिमत्व बनवते. त्यामुळेच 'रहेंगे सदा गर्दिश में तारे' नाटकात त्यांची भूमिका साकारण्याची संधी मिळाल्यावर आपण ती त्वरित स्वीकारली, असे अभिनेता आरिफ झकेरिया यांनी सांगितले. सैफ हैदर हसन यांनी लिहिलेल्या या नाटकात झकेरिया आणि सोनाली कुलकर्णी मुख्य भूमिकेत होते. हे नाटक भारतभर आणि जगाच्या विविध भागांमध्ये यशस्वी झाले.
गुरु दत्त यांचा गूढ आणि प्रेरणादायी प्रवास
"गुरु दत्त हे हिंदी चित्रपट उद्योगात एक गूढ नाव आहे, कारण त्यांचे जीवन खूप रहस्यमय आहे. त्यांचे चित्रपट खूप गडद आणि गंभीर आहेत. तसेच, त्यांचे तरुण वयात, म्हणजे ३९ व्या वर्षी निधन झाले, हे त्यांच्या आभा आणि गूढतेत भर घालते," असे झकेरिया यांनी एका मुलाखतीत सांगितले. "गुरु दत्त बॉलिवूडमध्ये सर्वव्यापी आहेत. ते नेहमीच असतात... जर कोणताही गडद शॉट किंवा कोणतीही फ्रेम जास्त प्रकाशित असेल, जर ती थोडी कृष्णधवल किंवा तपकिरी रंगात गेली, तर लोक म्हणतात, 'तुम्ही गुरु दत्तचा चित्रपट बनवत आहात का?' ते नेहमीच आपल्यासोबत आहेत आणि नेहमीच राहतील, कारण त्यांचे कार्य, चित्रपटातील आशय आणि वैयक्तिक जीवन असेच होते," असे झकेरिया यांनी सांगितले.
बहुतेक भारतीयांप्रमाणे, त्यांनी प्रथम गुरु दत्त यांना त्यांच्या चित्रपटांमधून ओळखले. पण चित्रपट निर्मात्याच्या कुटुंबाशी आणि झकेरिया यांच्यात एक वैयक्तिक संबंधही आहे. "कल्पना लाझमी यांनी मला पहिली संधी दिली. त्यांच्या आई गुरु दत्त यांच्या बहीण, चित्रकार ललिता लाझमी होत्या. त्यामुळे, मी गुरु दत्त यांच्या जीवनाशी खऱ्या अर्थाने जवळून जोडलो गेलो, तो कल्पनाशी संवाद साधताना, जी त्यांची भाची होती, आणि कल्पनाद्वारे त्यांच्या आई ललिताजींशी. त्यांच्याकडे गुरु दत्त यांच्या बालपण, प्रेरणा आणि व्यक्तिमत्त्वाबद्दल खूप कथा होत्या," असे झकेरिया यांनी सांगितले.
नाटकातून गुरु दत्त यांच्या जीवनाची सखोल ओळख
झकेरिया म्हणाले की, जसजसा वेळ गेला, त्यांनी गुरु दत्त यांच्याबद्दल खूप काही वाचले. त्यानंतर त्यांची नाट्यदिग्दर्शक सैफ हैदर हसन यांच्याशी भेट झाली, ज्यांनी गुरु दत्त यांच्या जीवनावर आधारित नाटक लिहिले होते. "त्यांनी मला ते वाचायला लावले आणि गुरु दत्त साहेबांबद्दल मला मोठे आकर्षण असल्याने, मी म्हणालो, 'का नाही? प्रयत्न करूया'," असे झकेरिया यांनी सांगितले.
चित्रपटापेक्षा नाटकात हे करणे अधिक कठीण आहे. "म्हणून, आम्ही सराव केला आणि नंतर हे नाटक सादर केले. ते अनेक वर्षे यशस्वीरित्या चालले. आम्ही ते जगभर घेऊन गेलो. आम्ही ऑस्ट्रेलिया, अमेरिका, कॅनडामध्ये शो केले. सोनाली कुलकर्णी यांनी गीता दत्त यांची भूमिका साकारली. त्या नाटकातून मला गुरु दत्त यांच्याबद्दल खूप काही समजले. उदाहरणार्थ, ते बाहेर शूटिंग करत असताना पत्नीला प्रेमपत्रे लिहायचे," असे झकेरिया यांनी सांगितले.
गुरु दत्त हे पत्रलेखनात अत्यंत कुशल होते हे कळल्यावर त्यांनी नाटकाचे स्वरूप बदलले, असे झकेरिया म्हणाले. "आम्ही ते तसेच दाखवले. पती प्रवास करत आहे, शूटिंग करत आहे, तो पत्नीला पत्र लिहितो. त्याचा वैयक्तिक प्रवास, त्याची मानसिक स्थिती, जी कधीकधी लोकांना तोंडी व्यक्त करता येत नाही, ती पत्रांद्वारे व्यक्त केली जाऊ शकते. ही भूमिका साकारल्यानंतर, मला त्यांच्या पात्रांद्वारे त्यांच्या प्रवासाची खोली आणखी चांगल्या प्रकारे समजली," असेही त्यांनी नमूद केले.
