हजरत ख्वाजा मोईनुद्दीन चिश्ती (रह.) यांचा ८१४ वा वार्षिक उर्स अत्यंत भक्तीभावाने आणि आध्यात्मिक वातावरणात पार पडला. यानिमित्ताने अजमेर शरीफ पुन्हा एकदा प्रेम, शांतता आणि मानवी बंधुत्वाचा जिवंत संदेश घेऊन जगासमोर आले. उर्सच्या समाप्तीनंतर परमेश्वराचे मनापासून आभार मानण्यात आले. या काळात १० लाखांहून अधिक भाविकांच्या उपस्थितीने अजमेर शरीफ उजळून निघाले होते. सर्व धर्म, भाषा, देश आणि संस्कृतीतील लोकांनी अत्यंत अदबीने, प्रेमाने आणि प्रार्थनेने या पवित्र दर्ग्यावर हजेरी लावली. येथे सर्व भेद गळून पडले आणि केवळ माणुसकी शिल्लक राहिली.
तीन दिवस चाललेला हा उर्स केवळ एक धार्मिक सोहळा राहिला नाही. आजच्या अस्वस्थ आणि विभागलेल्या जगासाठी तो शांततेचा एक मजबूत संदेश ठरला. दर्ग्याच्या आवारात झालेल्या प्रार्थना, मूक नमाज आणि परस्परांच्या चेहऱ्यावरील हास्याने खरी आध्यात्मिकता मने जोडण्याचे काम करते हे सिद्ध केले. ८०० वर्षांहून अधिक काळापासून अजमेर शरीफ हे असे आध्यात्मिक केंद्र राहिले आहे, जिथे निराश मनाला शांती मिळते आणि माणूस आपल्यातील आशेचा किरण पुन्हा शोधू शकतो.
ख्वाजा गरीब नवाज (रह.) यांची शिकवण "सर्वांशी प्रेम, कोणाशीही वैर नाही" उर्सच्या प्रत्येक क्षणात अनुभवता आली. हा संदेश कोणत्याही एका धर्मापुरता किंवा समुदायापुरता मर्यादित नसून तो संपूर्ण मानवजातीसाठी आहे. भाविक कोणत्याही ओळखीने आलेले असोत, दर्ग्याच्या उंबरठ्यावर सर्व समान दिसले. प्रार्थनेतील शांतता आणि सामूहिक दुवा मागण्याच्या क्षणांनी एक विश्वास अधिक दृढ केला. तो म्हणजे प्रेम, दया आणि न्याय हीच शांततेची खरी पायाभरणी आहे.
जगाच्या विविध भागांतून हिंसा, द्वेष आणि असुरक्षिततेच्या बातम्या येत आहेत. अशा काळात अजमेर शरीफ येथून मिळालेला हा संदेश आशेचा किरण म्हणून समोर आला आहे. उर्स दरम्यान केवळ भारतातच नव्हे, तर जगभरात शांतता, बंधुभाव आणि मानवी प्रतिष्ठेच्या रक्षणासाठी प्रार्थना करण्यात आल्या. बांगलादेशसह अशा सर्व भागांसाठी विशेष दुवा मागण्यात आली, जिथे अल्पसंख्याक आणि दुर्बल घटक भीती व असुरक्षिततेच्या छायेत जगत आहेत. निरपराध व्यक्तीच्या प्राणाचे मोल सर्वत्र सारखेच असते आणि वेदना कोणत्याही एका जातीपुरती किंवा धर्मापुरती मर्यादित नसते, असे भाविकांनी एका सुरात सांगितले.
भारताचा आत्मा विविधता आणि सहजीवनात वसलेला आहे, ही जाणीव दर्गा परिसरात स्पष्टपणे दिसून येत होती. अजमेर शरीफ हे याचे सर्वात सुंदर उदाहरण आहे. येथे शतकानुशतके सर्व धर्मांचे आणि पंथांचे लोक शांती व प्रार्थनेच्या शोधात येतात. विविधता हे ओझे नसून ती समाजाची सर्वात मोठी ताकद आहे, हा संदेश उर्सने पुन्हा एकदा दिला.
उर्सच्या समारोप प्रसंगी समाजातील सर्व घटकांना एक आवाहन करण्यात आले. आगामी काळात द्वेष आणि भीतीऐवजी संवाद, समजूतदारपणा आणि करुणेची निवड करावी, असे सांगण्यात आले. मानवी मूल्यांना बळकट करण्यासाठी सरकार, धार्मिक नेते, प्रसारमाध्यमे आणि नागरी समाजाने आपली भूमिका पार पाडावी, अशी विनंती करण्यात आली. धर्माचा उद्देश जीवनाचे रक्षण करणे आणि मने मृदू करणे हा आहे, राजकारण किंवा संघर्षाचे हत्यार बनवणे नाही, यावर विशेष भर देण्यात आला.
जग २०२६ च्या दिशेने वाटचाल करत आहे. अशा वेळी अजमेर शरीफच्या पवित्र उंबरठ्यावरून हीच प्रार्थना करण्यात आली की, येणारे वर्ष शांतता, न्याय आणि आशेचे वर्ष ठरावे. जिथे भेदाऐवजी संवाद, हिंसेऐवजी माणुसकी आणि स्वार्थाऐवजी सेवेला प्राधान्य मिळावे. ख्वाजा गरीब नवाज (रह.) यांच्या दर्ग्यातून दिलेला हा संदेश आजही तितकाच जिवंत आहे, प्रेम वाटा, मने जोडा आणि माणुसकीला सर्वोच्च स्थानी ठेवा.
