महाराष्ट्राची आर्थिक राजधानी असलेल्या मुंबईच्या भारतीय विद्या भवनने आयोजित केलेल्या अखिल भारतीय सरल-संस्कृत परीक्षेत एका मुस्लिम विद्यार्थ्याने मिळवलेल्या विशेष यशामुळे समाजात एका नव्या विचाराला सुरुवात झाली आहे. या प्रतिष्ठित परीक्षेत एकूण ३८२४ स्पर्धकांमध्ये अब्दुल अहद याने तिसरा क्रमांक पटकावला आहे. आपल्या या कामगिरीने त्याने केवळ बुद्धिमत्तेचेच नव्हे, तर ज्ञानाला कोणत्याही धार्मिक सीमा नसतात हेही सिद्ध केले आहे.
संपूर्ण देशभरात विविध केंद्रांवर ही परीक्षा आयोजित करण्यात आली होती. ती कोणत्याही विशिष्ट वयोगटासाठी किंवा वर्गापुरती मर्यादित नव्हती. संस्कृत भाषेत रुची असलेल्या सर्व विद्यार्थ्यांसाठी ती खुली होती. अब्दुल अहद याने श्री शंकराचार्य संस्कृत महाविद्यालय, नवी दिल्ली केंद्रातून या परीक्षेत भाग घेतला आणि प्रमाणपत्र मिळवले.
'भारतीय संस्कृतीच्या व्यापकतेचा हा विजय'
अब्दुल अहदचे वडील आणि देशातील प्रसिद्ध ज्येष्ठ पत्रकार अब्दुल माजिद निजामी यांनी या यशाबद्दल म्हटले की, "ही केवळ माझ्या मुलाची यशोगाथा नाही, तर त्या सामायिक भारतीय वारशाचा विजय आहे, जिथे संस्कृतसारखी प्राचीन भाषा आणि मुस्लिम विद्यार्थ्याचा संगम भारतीय संस्कृतीची व्यापकता दाखवतो. शिक्षणाला संकुचित विचारांपासून मुक्त केले, तर विद्यार्थी आपल्या प्रतिभेने प्रत्येक क्षेत्रात नवी ओळख निर्माण करू शकतात."
अब्दुल अहदच्या मते, संस्कृत त्यांच्यासाठी केवळ एक विषय नाही, तर भारताच्या सांस्कृतिक आत्म्याचे प्रतीक आहे. भविष्यात त्याला संस्कृत भाषेवर संशोधन करायचे आहे, जेणेकरून या भाषेची व्यापकता आणि सर्वसमावेशकता त्याला अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेता येईल.
अब्दुल अहदचे यश त्या विचारधारेला आव्हान देते, जी भाषा आणि ओळख यांना मर्यादित चौकटीत पाहते. संस्कृतमध्ये एका मुस्लिम विद्यार्थ्याचे हे यश दाखवते की, भारताची विविधता हीच तिची सर्वात मोठी ताकद आहे. भाषेला कोणत्याही धर्माची गरज नसते, आणि हेच अब्दुल अहदने सिद्ध करून दाखवले आहे.
संस्कृत शिकवण्याचा ६५ वर्षांचा प्रवास
युवा पिढीमध्ये संस्कृतचा प्रचार-प्रसार करण्यासाठी भारतीय विद्या भवनने १९५६ पासून 'सरल संस्कृत परीक्षा' आयोजित करणे सुरू केले. ही परीक्षा वर्षातून दोनदा (फेब्रुवारी आणि सप्टेंबरमध्ये) घेतली जाते. या परीक्षा 'बालबोध', 'प्रारंभ', 'प्रवेश', 'परिचय' आणि 'कोविद' अशा पाच स्तरांवर घेतल्या जातात. देशात आणि परदेशात २०० हून अधिक परीक्षा केंद्रांवर या परीक्षा होतात. २०२१ पर्यंत २१ लाख ८५ हजार ५३८ विद्यार्थ्यांनी या परीक्षांचा लाभ घेतला आहे. या परीक्षेत यश मिळवल्याबद्दल अब्दुल अहदचे अभिनंदन! त्यांचे हे यश धार्मिक सौहार्द, राष्ट्रीय एकात्मता आणि शिक्षणाची खरी ताकद या मूल्यांना बळकट करते.
.jpg "युसूफ मुरान")
