आज जगभरात प्रेषित मुहम्मद पैगंबर यांची १५०० वी जयंती साजरी होत आहे. त्यांचे जीवन आणि त्यांची शिकवण केवळ मुस्लिम समाजासाठीच नव्हे, तर संपूर्ण मानवतेसाठी मार्गदर्शक ठरली आहे. त्यांचे कार्य, त्यांचे विचार आणि त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाने जगभरातील अनेक गैर-मुस्लिम विचारवंत, इतिहासकार, लेखक आणि नेत्यांनाही प्रभावित केले आहे. या मान्यवरांनी वेळोवेळी पैगंबरांबद्दल जो आदर आणि सन्मान व्यक्त केला आहे, तो त्यांच्या वैश्विक प्रभावाची साक्ष देतो. या विशेष लेखात आपण अशाच काही जगप्रसिद्ध व्यक्तींची मते जाणून घेऊयात.
१. मायकल एच. हार्ट: इतिहासातील सर्वात प्रभावशाली व्यक्ती
प्रसिद्ध इतिहासकार मायकल एच. हार्ट यांनी आपल्या 'द १००: अ रँकिंग ऑफ द मोस्ट इन्फ्लुएंशियल पर्सन्स इन हिस्ट्री' या गाजलेल्या पुस्तकात प्रेषित मुहम्मद यांना इतिहासातील सर्वात प्रभावशाली व्यक्ती म्हणून प्रथम स्थान दिले आहे. त्यांच्या मते, प्रेषित मुहम्मद हे धार्मिक आणि राजकीय अशा दोन्ही स्तरांवर कमालीचे यशस्वी ठरलेले इतिहासातील एकमेव व्यक्ती होते.
२. जॉर्ज बर्नार्ड शॉ: मानवतेचे त्राता
प्रसिद्ध आयरिश नाटककार जॉर्ज बर्नार्ड शॉ यांनी प्रेषित मुहम्मद यांना 'मानवतेचे त्राता' म्हटले आहे. त्यांच्या मते, "जर मुहम्मद यांच्यासारख्या व्यक्तीने आजच्या आधुनिक जगाचे नेतृत्व स्वीकारले, तर ते जगातील सर्व समस्या यशस्वीपणे सोडवून जगात शांतता आणि आनंद आणू शकतील."
३. थॉमस कार्लाइल: एक महान आणि निःस्वार्थ आत्मा
स्कॉटिश इतिहासकार थॉमस कार्लाइल यांनी आपल्या 'ऑन हीरोज, हीरो-वर्शिप' या ग्रंथात 'द हीरो ॲज प्रोफेट' हे संपूर्ण प्रकरण प्रेषित मुहम्मद यांना समर्पित केले आहे. पाश्चात्य जगातील गैरसमजांचे खंडन करत, कार्लाइल म्हणतात की, ते एक 'शांत, महान आत्मा' होते आणि त्यांच्या मनात कोणताही स्वार्थ नव्हता.
४. अल्फोन्स द लामार्टिन: सर्वश्रेष्ठ मानवी प्रतिभा
फ्रेंच इतिहासकार लामार्टिन यांनी लिहिले आहे, "जर ध्येयाची महानता, साधनांची कमतरता आणि आश्चर्यकारक परिणाम हे मानवी प्रतिभेचे तीन निकष असतील, तर आधुनिक इतिहासातील कोणत्याही महान व्यक्तीची मुहम्मद यांच्याशी तुलना करण्याचे धाडस कोण करू शकेल?"
५. लिओ टॉल्स्टॉय: महान सुधारक
'वॉर अँड पीस'चे महान रशियन लेखक लिओ टॉल्स्टॉय हे प्रेषित मुहम्मद यांच्या शिकवणीने खूप प्रभावित होते. त्यांनी म्हटले, "मुहम्मद हे एक असे महान सुधारक होते, ज्यांनी मानवतेला प्रकाशाच्या आणि सत्याच्या मार्गावर आणले. त्यांच्यासारख्या व्यक्तीच्या उपस्थितीमुळेच मानवजातीचा अभिमान वाढतो."
६. महात्मा गांधी: निःस्वार्थ पैगंबर
महात्मा गांधी यांनी 'यंग इंडिया'मध्ये लिहिले होते की, "इस्लाम तलवारीच्या जोरावर पसरला नाही, तर तो प्रेषितांच्या अत्यंत साधेपणातून, त्यांच्या निःस्वार्थ वृत्तीतून आणि त्यांनी दिलेल्या वचनांचे काटेकोरपणे पालन करण्याच्या वृत्तीतून पसरला."
७. ॲनी बेझंट: एक महान सुधारक
प्रसिद्ध थियोसोफिस्ट ॲनी बेझंट यांनी लिहिले आहे, "एखाद्या महान प्रेषिताचे जीवन आणि चारित्र्य अभ्यासल्यावर, अरबच्या त्या महान पैगंबराबद्दल आदराशिवाय दुसरी कोणतीही भावना मनात येऊ शकत नाही. त्यांनी केवळ एका मागासलेल्या समाजाला सुसंस्कृत बनवले नाही, तर त्यांनी एक नवीन श्रद्धा आणि राजकीय शक्ती निर्माण केली."
८. डब्ल्यू. मॉन्टगोमेरी वॅट: प्रामाणिक व्यक्तिमत्व
स्कॉटिश इतिहासकार आणि इस्लामिक अभ्यासक वॅट यांनी प्रेषित मुहम्मद यांच्या प्रामाणिकपणावर भर दिला. ते लिहितात, "त्यांच्या जीवनातील घटना आणि इस्लामचा उगम पाहता, त्यांच्यावर कोणताही अप्रामाणिक हेतू असल्याचा आरोप करणे अशक्य आहे. ते एक असे व्यक्तिमत्व होते, जे कोणत्याही आव्हानाला तोंड देण्यास तयार होते."
९. वोल्फगँग फॉन गटे: एक खरे प्रेषित
जर्मनीचे महान कवी गटे हे इस्लाम आणि प्रेषित मुहम्मद यांच्याबद्दल खूप आदर बाळगत होते. त्यांनी म्हटले, "ते एक प्रेषित आहेत, कवी नाहीत. त्यामुळे त्यांचा कुराण हा मानवी कायद्यांचा संग्रह नसून, तो एक दैवी कायदा आहे."
१०. कॅरेन आर्मस्ट्राँग: द्रष्टे राजकारणी
प्रसिद्ध ब्रिटिश लेखिका कॅरेन आर्मस्ट्राँग यांनी आपल्या पुस्तकांमधून प्रेषित मुहम्मद यांना एक महान समाजसुधारक आणि 'द्रष्टे राजकारणी' म्हटले आहे. त्यांच्या मते, मुहम्मद हे एक प्रतिभाशाली व्यक्ती होते, ज्यांनी भांडणखोर जमातींना एकत्र आणून एक असा समाज घडवला, जिथे करुणा आणि न्यायाला सर्वोच्च स्थान होते.
थोडक्यात, विविध देशांतील, विविध काळातील आणि विविध क्षेत्रांतील या महान व्यक्तींच्या विचारांमधून एकच गोष्ट समोर येते - प्रेषित मुहम्मद यांचे जीवन आणि कार्य हे केवळ एका धर्मापुरते मर्यादित नव्हते. त्यांनी दिलेली शिकवण, त्यांचा प्रामाणिकपणा, त्यांचे नेतृत्व आणि समाज सुधारण्याची त्यांची तळमळ या गोष्टींनी संपूर्ण मानवतेच्या इतिहासावर एक खोल आणि कधीही न पुसता येणारा ठसा उमटवला आहे. म्हणूनच, १५०० वर्षांनंतरही त्यांचे विचार तितकेच प्रासंगिक आणि मार्गदर्शक ठरतात.