कायदा आणि सुव्यवस्था सांभाळणाऱ्या यंत्रणा या राष्ट्राचा आत्मा असतात. म्हणूनच भारतीय मुस्लिमांनी भारतीय पोलीस सेवेत (IPS) आपली दमदार उपस्थिती दर्शवली आणि पोलीस, निमलष्करी दल किंवा गुप्तचर यंत्रणांमध्ये महत्त्वाची पदेही भूषवली आहेत. आम्ही आपल्याला भारतातील दहा प्रमुख मुस्लिम पोलीस अधिकाऱ्यांची ओळख करून देत आहोत.
भारतातील १० अव्वल मुस्लिम आयपीएस अधिकारी
सय्यद आसिफ इब्राहिम
सय्यद आसिफ इब्राहिम भारताची मुख्य अंतर्गत गुप्तचर संस्था असलेल्या इंटेलिजन्स ब्युरोचे (IB) पहिले मुस्लिम संचालक होते. १ जानेवारी २०१३ ते ३१ डिसेंबर २०१४ या काळात त्यांनी हे पद भूषवले. ते मध्य प्रदेश केडरचे १९७७ च्या बॅचचे आयपीएस अधिकारी असून, सध्या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या राष्ट्रीय सुरक्षा परिषद सचिवालयात (NSCS) दहशतवाद आणि कट्टरतावादाचा सामना करण्यासाठी विशेष दूत म्हणून कार्यरत आहेत.
ऐंशीच्या दशकात त्यांनी कुख्यात दरोडेखोर मलखान सिंगच्या टोळीचा खात्मा केला होता. १९९४ मध्ये पाकिस्तानी दहशतवादी ओमर शेखला पकडण्याच्या पोलीस कारवाईतही त्यांची महत्त्वाची भूमिका होती. २०१३ मध्ये, इंडियन मुजाहिदीन (IM) या दहशतवादी संघटनेचा सह-संस्थापक यासिन भटकळला पकडण्याच्या आयबीच्या महत्त्वपूर्ण मोहिमेत इब्राहिम यांनी निर्णायक भूमिका बजावली होती.
नुझहत हसन
.jpg)
नुझहत हसन या १९९१ च्या एजीएमयूटी (AGMUT) केडरच्या बॅचमध्ये सामील झालेल्या, भारतातील पहिल्या महिला मुस्लिम अधिकारी आहेत. सध्या त्या दिल्ली पोलिसांच्या विशेष आयुक्त म्हणून कार्यरत आहेत. २०१८ पर्यंत त्यांनी अंदमान आणि निकोबार पोलिसांच्या महासंचालक म्हणूनही काम पाहिले आहे.
नजमुल हुदा
नजमुल हुदा हे तामिळनाडू केडरचे २००१ च्या बॅचचे आयपीएस अधिकारी आहेत. मूळचे बिहारचे असलेले होदा यांनी अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ आणि जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठात शिक्षण घेतले. सध्या ते तामिळनाडूमध्ये महानिरीक्षक (IGP), मुख्य दक्षता या पदावर आहेत. अमेरिकेतील एका कार्यक्रमात भारतीय राष्ट्रवाद आणि मुस्लिमांवर भाषण केल्याने ते प्रसिद्धीस आले.
मुस्लिमांना 'श्रद्धा आणि आपलेपणा' यातील भेद टाळण्याचे आणि भारतातील आपली 'सांस्कृतिक मुळे' पुन्हा जिवंत करण्याचे त्यांनी आवाहन केले होते. त्यांच्या या विचारांवर मुस्लिम कट्टरपंथीयांकडून टीका झाली होती.
अब्दुर रहमान
अब्दुर रहमान, महाराष्ट्र पोलिसांमधील माजी भारतीय पोलीस सेवा अधिकारी, यांनी २०१९ मध्ये नागरिकत्व दुरुस्ती कायद्याच्या (CAA) निषेधार्थ राजीनामा दिला. ते मूळचे केरळमधील कोल्लम जिल्ह्यातील परावूर येथील आहेत; त्यांनी आयआयटीमधून शिक्षण घेतले आणि २१ वर्षे पोलीस दलात सेवा केली.
धुळ्याचे पोलीस अधीक्षक (SP) असताना, त्यांनी प्रमुख राष्ट्रीय महामार्गांवर दरोडेखोरीविरोधात व्यूहात्मक मोहीम राबवली. सोलापूर येथील पोलीस प्रशिक्षण शाळेचे प्राचार्य असताना त्यांनी कुशल आणि शिस्तबद्ध पोलीस दल घडवण्यासाठी कठोर उपाययोजना केल्या. त्यांची महाराष्ट्र राज्य मानवाधिकार आयोगासाठी विशेष महानिरीक्षक म्हणून नियुक्ती झाली होती. ते "ॲबसेंट इन पॉलिटिक्स अँड पॉवर" आणि "डिनायल अँड डेप्रिव्हेशन: इंडियन मुस्लिम्स आफ्टर द सच्चर कमिटी अँड रंगनाथ मिश्रा कमिशन रिपोर्ट्स" या पुस्तकांचे लेखकही आहेत.
एस. आय. एस. अहमद
एस. आय. एस. अहमद हे एक भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत ज्यांनी केंद्रीय राखीव पोलीस दल (CRPF) आणि केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दल (CISF) यांचे महासंचालक यांसारख्या विविध उच्च पदांवर काम केले आहे. त्यांच्याकडे राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दलाचे (NDRF) महासंचालक म्हणून अतिरिक्त कार्यभारही होता. त्यांनी सीआरपीएफ, सीआयएसएफ, बीएसएफ आणि एसपीजी (विशेष सुरक्षा गट) यांचे महासंचालक म्हणून सेवा दिली. निवृत्तीनंतर ते जीएमआर ग्रुपमध्ये संचालक आणि विमान वाहतूक सुरक्षा तज्ञ म्हणून कार्यरत आहेत.
यास्मिन हाझारिका
यास्मिन हाझारिका या दिल्ली, अंदमान आणि निकोबार बेटे, लक्षद्वीप, दमण आणि दीव, आणि दादरा नगर हवेली पोलीस सेवेच्या (DANIPS) १९७७ च्या बॅचच्या अधिकारी होत्या. १९९९ मध्ये वयाच्या अवघ्या ४३ व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले, तेव्हा त्या दिल्ली पोलिसांच्या पोलीस उपायुक्त (DCP) होत्या. त्या देशातील काही सुरुवातीच्या महिला पोलीस अधिकाऱ्यांपैकी एक होत्या. त्यांना आसामच्या पहिल्या महिला पोलीस अधिकारी मानले जाते. त्यांनी केवळ इतर महिलांना पोलीस दलासारख्या पारंपरिक पुरुषप्रधान व्यवसायात आपली ओळख निर्माण करण्यासाठी प्रेरणा दिली नाही, तर स्वतःच्या अटींवर आयुष्य जगण्याचा विश्वासही दिला. त्यामुळे त्यांना आदर्श मानले जाते.
जवळजवळ दोन दशके दिल्ली पोलिसांमध्ये वरिष्ठ पोलीस अधिकारी म्हणून त्यांनी आपली जबाबदारी पार पाडली. सोबतच हुमा आणि विक्रम या दोन मुलांचे एकट्याने संगोपनही केले. कर्करोगामुळे २४ जुलै १९९९ रोजी त्यांचे अकाली निधन झाले.
जावेद अहमद
जावेद अहमद हे उत्तर प्रदेश केडरचे १९८४ च्या बॅचचे माजी भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत, जे पोलीस महासंचालक पदापर्यंत पोहोचले. त्यांना १५ ऑगस्ट २००८ रोजी राष्ट्रपती पोलीस पदक (विशिष्ट सेवेसाठी), २६ जानेवारी २००० रोजी पोलीस पदक (गुणवत्तापूर्ण सेवेसाठी) आणि १५ ऑगस्ट १९९७ रोजी ५० वा स्वातंत्र्य वर्धापन दिन पदक मिळाले. ते मूळचे पाटण्याचे आहेत. आपल्या सेवेदरम्यान, जावेद अहमद यांनी पोलीस दलाचे आधुनिकीकरण आणि मानवीकरण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.
हनीफ कुरेशी
हनीफ कुरेशी हे भारतीय पोलीस सेवेतील अधिकारी असून त्यांना गुन्हेगारी तपास, वाहतूक व्यवस्थापन, गुप्तचर कारवाया, पोलीस प्रशिक्षण आणि कायदा-सुव्यवस्था हाताळण्याचा अनुभव आहे. ते हरियाणात कायदा आणि सुव्यवस्था विभागाचे पोलीस महानिरीक्षक आहेत. त्यांनी फरिदाबादचे पोलीस आयुक्त असण्याव्यतिरिक्त, हरियाणातील आठ जिल्ह्यांचे वरिष्ठ पोलीस अधीक्षक (SSP) आणि दोन पोलीस रेंजचे महानिरीक्षक म्हणून काम केले आहे.
हरियाणा वक्फ बोर्डाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून त्यांनी हरियाणातील नूह येथे मेवात अभियांत्रिकी महाविद्यालयाची स्थापना केली. कुरेशी यांनी अमेरिकेतील सिनसिनाटी विद्यापीठातून एमबीए आणि क्रिमिनल जस्टीसमध्ये पीएच.डी. पूर्ण केली आहे. ते एक टेड-एक्स (TEDx) वक्ते आणि सक्रिय अभ्यासक आहेत, ज्यांचे लेख अनेक अमेरिकन, भारतीय आणि आंतरराष्ट्रीय जर्नल्स/पुस्तकांमध्ये प्रकाशित झाले आहेत.
अकील मोहम्मद
अकील मोहम्मद हे हरियाणा केडरचे १९८९ च्या बॅचचे आयपीएस अधिकारी असून, सध्या ते होमगार्डचे महासंचालक आहेत. त्यांनी हरियाणा पोलिसांमध्ये अनेक महत्त्वाची पदे भूषवली आहेत आणि ते त्यांच्या प्रशासकीय अनुभवासाठी व कार्यक्षमतेसाठी ओळखले जातात.
एम. ए. सलीम
एम. ए. सलीम हे एक भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत जे सध्या कर्नाटकचे पोलीस महासंचालक (DGP) म्हणून कार्यरत आहेत. ते कर्नाटक केडरमधील १९९३ च्या बॅचचे आयपीएस अधिकारी आहेत. यापूर्वी ते गुन्हे अन्वेषण विभागाचे (CID) महासंचालक होते.
सलीम यांनी बंगळूरमध्ये वाहतूक आयुक्त म्हणूनही काम केले आहे, जिथे त्यांच्या वाहतूक व्यवस्थापनाच्या प्रयत्नांमुळे त्यांना "वन-वे सलीम" असे टोपणनाव मिळाले. एक अनुभवी अधिकारी असलेले सलीम त्यांच्या मजबूत प्रशासकीय कौशल्यासाठी ओळखले जातात आणि त्यांनी यापूर्वी बंगळूर शहराचे विशेष पोलीस आयुक्त म्हणूनही काम पाहिले आहे.
.jpg "देशाला प्रगतीपथावर नेणारे १० मुस्लिम वैज्ञानिक")
