हरजिंदर
चांगली गोष्ट असो वा वाईट, पण सामान्य दिवसांमध्ये एकमेकांशी भांडत राहणे हा जणू आपला स्वभावच बनला आहे. पण यासोबतच आपले एक वैशिष्ट्य असेही आहे की, जेव्हा संकट येते, तेव्हा आपण एकमेकांसाठी सर्वस्व पणाला लावतो. पंजाबमध्ये सध्या आलेल्या भीषण पुरात हेच चित्र अगदी स्पष्टपणे दिसत आहे. सर्व समाजाचे लोक पूरग्रस्तांच्या मदतीसाठी मोठ्या उत्साहाने पुढे येत आहेत.
येथे विशेषतः पंजाबच्या मुस्लिम समाजाचा उल्लेख करणे आवश्यक आहे. मलेरकोटला हे एक शहर वगळल्यास, संपूर्ण पंजाबमध्ये मुस्लिम समाज केवळ अल्पसंख्याकच नाही, तर त्यांची संख्या इतकी कमी आहे की त्यांना 'अत्यल्प अल्पसंख्याक' (microscopic minority) म्हटले जाते.
पण संकटकाळात त्यांनी केलेली मदत मात्र 'अत्यल्प' नव्हती, तर ती त्यांच्या लोकसंख्येच्या तुलनेत खूप मोठी होती. पुराची बातमी मिळाल्यानंतर, सर्वात आधी सक्रिय झाले ते लुधियानाच्या जामा मशिदीचे इमाम उस्मान लुधियानवी.
त्यांनी मोठ्या प्रमाणावर मदत सामग्री गोळा केली, जी ट्रकमध्ये भरून पूरग्रस्त भागांमध्ये पोहोचवण्यात आली. ही सामग्री पूरग्रस्तांपर्यंत पोहोचू लागेपर्यंत, पंजाबमधील अनेक मशिदींमधून मदत पाठवल्याच्या बातम्या येऊ लागल्या. या सर्व ठिकाणांहून केवळ रेशनच पाठवले गेले नाही, तर समाजातील अनेक तरुणही पूरग्रस्तांच्या मदतीसाठी पाठवण्यात आले.
जेव्हा संपूर्ण राज्य पुरात बुडाले होते, तेव्हाच ईद मिलाद-उन-नबीचा सण आला. जालंधरच्या सुन्नी शाही जामा मशीद कमिटीचे अध्यक्ष नईम खान यांनी त्यापूर्वीच घोषणा केली की, ५ सप्टेंबर रोजी मुसलमान आपले दरवर्षी होणारे पारंपरिक कार्यक्रम करणार नाहीत.
हा दिवस पूरग्रस्तांच्या मदतीसाठी साजरा केला जाईल, असे ठरले. इतकेच नाही, तर या उत्सवासाठी निश्चित केलेले संपूर्ण बजेट पूरग्रस्तांच्या मदतीसाठी पाठवण्यात आले.
दरम्यान, पंजाबला लागून असलेल्या हरियाणाच्या अंबाला जिल्ह्यातील मुस्लिमांनी दहा ट्रक भरून मदत सामग्री पंजाबला पाठवली. याशिवाय, नारायणगढच्या मुस्लिमांनीही आपल्या वतीने पंजाबला मदत पाठवली.
केवळ मदतच पाठवली नाही, तर समाजातील ६५-७० तरुणांना मदत कार्यासाठी अमृतसरच्या अजनाला शहरात पाठवण्यात आले. पंजाबमधील हा भाग पुराचा सर्वाधिक फटका बसलेल्या क्षेत्रांपैकी एक होता.
तीन दिवसांनंतर, त्यांच्या स्वतःच्या अंबाला जिल्ह्यातील अनेक भागही पुरात बुडाले होते, तेव्हा या समाजाने तात्काळ तेथेही मदत पाठवली.
अंबाला आणि नारायणगढ तर पंजाबच्या खूप जवळ आहेत, पण हरियाणाच्या दुसऱ्या टोकावर असलेल्या नूहच्या मुस्लिमांनीही पंजाबमध्ये मदत पाठवण्याचे काम पूर्ण ताकदीने केले. यासाठी त्यांनी घरोघरी जाऊन सामानही गोळा केले.
संकटकाळात विविध समाजांनी आपली माणुसकी दाखवली आहे, पण या भावनेला कायमस्वरूपी परस्पर संबंधांमध्ये बदलणे हे सर्वांसाठी एक मोठे आव्हान आहे.
.webp "मुंबईमधील ईद ए मिलाद जुलूसमधील एक दृश्य")
