मॉस्को / वॉशिंग्टन

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या प्रशासनाने आपल्या राष्ट्रीय सुरक्षा धोरणात एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण बदल केला आहे. अमेरिकेने आता रशियाला थेट धोका मानणे बंद केले आहे. अमेरिकेच्या या सुधारित धोरणाचे आणि बदललेल्या भूमिकेचे रशियाने (क्रेमलिन) स्वागत केले आहे. रविवारी (७ डिसेंबर २०२५) क्रेमलिनचे प्रवक्ते दिमित्री पेस्कोव्ह यांनी ही माहिती दिली.

रशियाने २०१४ मध्ये क्रिमियावर मिळवलेला ताबा आणि २०२२ मध्ये युक्रेनवर केलेले पूर्ण क्षमतेचे आक्रमण, यामुळे अमेरिकेच्या धोरणांमध्ये रशियाला आतापर्यंत नेहमीच "मोठा धोका" मानले जात होते. मात्र, शुक्रवारी जाहीर झालेल्या अमेरिकेच्या अद्ययावत धोरणात रशियाप्रति मवाळ भूमिका स्वीकारण्यात आली असून मर्यादित सहकार्याचे संकेत देण्यात आले आहेत.

रशियाची प्रतिक्रिया: "सकारात्मक पाऊल"

क्रेमलिनचे प्रवक्ते दिमित्री पेस्कोव्ह यांनी 'TASS' या रशियन सरकारी वृत्तसंस्थेला सांगितले की, "नवीन दस्तऐवजातून रशियाला थेट धोका म्हणणारे शब्द वगळण्यात आले आहेत. त्याऐवजी, धोरणात्मक स्थिरतेच्या मुद्द्यांवर मॉस्कोसोबत सहकार्य करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे."

ते पुढे म्हणाले, "आम्ही याला एक सकारात्मक पाऊल मानतो." मात्र, कोणताही व्यापक निष्कर्ष काढण्यापूर्वी रशिया या दस्तऐवजाचा बारकाईने अभ्यास आणि विश्लेषण करेल, असेही त्यांनी स्पष्ट केले.

काय आहे नवीन धोरण?

२९ पानांच्या या नवीन रणनीतीमध्ये ट्रम्प यांचे परराष्ट्र धोरण लवचिक वास्तववाद म्हणून मांडण्यात आले आहे. "अमेरिकेसाठी जे योग्य आहे आणि जे काम करेल, त्यालाच प्राधान्य दिले जाईल," असे या दस्तऐवजात नमूद आहे.

वॉशिंग्टनला युक्रेनमधील संघर्ष लवकरात लवकर संपवायचा आहे. तसेच, मॉस्कोसोबत पुन्हा एकदा 'धोरणात्मक स्थिरता' प्रस्थापित करण्याचे त्यांचे उद्दिष्ट आहे. असे असले तरी, युक्रेनमधील रशियाच्या हालचाली ही अजूनही मध्यवर्ती सुरक्षा चिंता असल्याचे या दस्तऐवजात मान्य करण्यात आले आहे.

युरोपची चिंता आणि ट्रम्प-पुतिन संबंध

ही नवीन रणनीती अशा वेळी आली आहे, जेव्हा अमेरिकेची शांतता मोहीम काहीशी थंडावली आहे. अमेरिकेने सादर केलेल्या प्रस्तावात रशियाच्या प्रमुख मागण्यांना समर्थन दिले गेले होते.

डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अनेकदा रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्याबद्दल कौतुकाचे आणि सकारात्मक उद्गार काढले आहेत. त्यामुळे त्यांच्यावर रशियाबद्दल मवाळ भूमिका घेत असल्याचा आरोप टीकाकार करतात. दुसरीकडे, रशियाला रोखण्यासाठी अमेरिकेच्या लष्करी मदतीवर अवलंबून असलेले युरोपीय मित्रदेश या बदलत्या धोरणाकडे चिंतेने पाहत आहेत. अमेरिकेची भाषा मवाळ झाल्यास रशियाचा सामना करण्याचे प्रयत्न कमकुवत होऊ शकतात, अशी भीती त्यांना वाटत आहे.