सौदी अरेबियातील मक्का शहराचा अंतराळातून घेतलेला एक फोटो सध्या सोशल मीडियावर धुमाकूळ घालत आहे. या फोटोत इस्लामचे सर्वात पवित्र स्थळ असलेला 'काबा' एका तेजस्वी प्रकाशासारखा चमकताना दिसत आहे. पृथ्वीपासून तब्बल ४०० किलोमीटर उंचावरून हे दृश्य टिपण्यात आले आहे.

नासाचे अंतराळवीर डॉन पेटिट यांनी हा फोटो काढला आहे. ते नुकतेच आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून (ISS) पृथ्वीवर परतले आहेत. त्यांनी हा फोटो 'X' (पूर्वीचे ट्विटर) वर शेअर केला.

त्यांनी कॅप्शनमध्ये लिहिले, "सौदी अरेबियातील मक्केचे अंतराळातून दिसणारे दृश्य. मध्यभागी असलेला तेजस्वी ठिपका म्हणजे काबा आहे. हे इस्लामचे सर्वात पवित्र स्थळ अंतराळातूनही स्पष्ट दिसते."

पेटिट हे त्यांच्या अंतराळ छायाचित्रणासाठी प्रसिद्ध आहेत. त्यांनी आपल्या चौथ्या मोहिमेदरम्यान स्पेस स्टेशनच्या 'कुपोला' (Cupola) खिडकीतून हा फोटो घेतला. यासाठी त्यांनी उच्च क्षमतेच्या (High-resolution) निकॉन कॅमेऱ्याचा वापर केला.

या फोटोत मक्का शहर डोंगररांगांच्या दरीत वसलेले दिसते. संपूर्ण चित्रात 'ग्रँड मॉस्क' (मस्जिद अल-हरम) उठून दिसते. काबा ही एक घनाकृती (Cube-shaped) इमारत असून ती काळ्या कापडाने झाकलेली असते. तरीही ती इतकी तेजस्वी का दिसते? याचे कारण तिथे सतत सुरू असणारे फ्लडलाईट्स आहे.

हे दिवे सूर्यप्रकाश आणि कृत्रिम प्रकाश परावर्तित करतात. त्यामुळे आजूबाजूच्या टेकड्या आणि यात्रेकरूंच्या तंबूंच्या गर्दीत काबा एखाद्या दीपस्तंभासारखा चमकतो.

अंतराळातून पवित्र स्थळे कशी दिसतात?

अंतराळ स्थानकावरून पाहताना मक्केसारखी शहरे रात्रीच्या वेळी प्रकाशाच्या ठिपक्यांसारखी दिसतात. याचे कारण म्हणजे लाखो एलईडी आणि सोडियम लॅम्प्सचा प्रकाश. हा प्रकाश वातावरणात पसरतो आणि संवेदनशील कॅमेऱ्यात कैद होतो.

काबाचे वेगळेपण हे आहे की, तिथे नमाज आणि हज यात्रेकरूंसाठी २४ तास रोषणाई असते. अंतराळ स्थानक ताशी २८,००० किलोमीटर वेगाने फिरत असते. या वेगातही अरब द्वीपकल्पावरून जाताना असे स्पष्ट फोटो काढणे हे कसब आहे.

पेटिट यांनी 'लाँग एक्सपोजर'  तंत्राचा वापर केला. यामुळे अंतराळ स्थानकाच्या वेगाचा फोटोवर परिणाम झाला नाही. डोंगरातून जाणारे रस्ते आणि इतर बारकावे त्यामुळेच स्पष्ट झाले आहेत.

पेटिट यांनी यापूर्वी अरोरा (ध्रुवीय प्रकाश), शहरे आणि खगोलीय घटनांचे फोटो काढले आहेत. त्यांचा हा नवीन फोटो मानवाच्या आध्यात्मिक श्रद्धा ताऱ्यांच्या छायेतही कशा टिकून आहेत, याचे प्रतीक बनला आहे.