केंद्रीय अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्री किरेन रिजिजू यांनी सौदी अरेबियासोबत 'द्विपक्षीय हज करार २०२६' (Bilateral Haj Agreement 2026) वर स्वाक्षरी केली आहे. या करारानुसार, २०२६ च्या हज यात्रेसाठी भारताचा १,७५,०२५ यात्रेकरूंचा कोटा निश्चित करण्यात आला आहे.

रिजिजू हे ७ ते ९ नोव्हेंबर दरम्यान सौदी अरेबियाच्या अधिकृत दौऱ्यावर होते. त्यांनी रविवारी जेद्दाह येथे सौदीचे हज आणि उमराह मंत्री तौफिक बिन फवजान अल रबियाह यांच्याशी द्विपक्षीय बैठक घेतली.

एका अधिकृत निवेदनानुसार, या बैठकीत दोन्ही मंत्र्यांनी हजच्या सुरू असलेल्या तयारीचा आढावा घेतला. त्यांनी समन्वय आणि लॉजिस्टिक सपोर्ट वाढवण्यावर चर्चा केली. तसेच, भारतीय यात्रेकरूंसाठी संपूर्ण प्रक्रिया अधिक सुलभ करण्याच्या सामायिक वचनबद्धतेचा पुनरुच्चार केला.

चर्चेचा मुख्य भर यात्रेकरूंसाठी सुविधा, वाहतूक, निवास आणि आरोग्य सेवा सुधारण्यावर होता, जेणेकरून त्यांना एक सहज आणि आरामदायी तीर्थयात्रेचा अनुभव मिळेल.

या बैठकीनंतर, दोन्ही बाजूंनी हज-२०२६ साठी भारत आणि सौदी अरेबिया किंगडम दरम्यान द्विपक्षीय हज करारावर स्वाक्षरी केली.

पायाभूत सुविधांची प्रत्यक्ष पाहणी

या दौऱ्यात, रिजिजू यांनी रियाधमधील भारतीय दूतावास आणि जेद्दाहमधील भारतीय वाणिज्य दूतावासाच्यअधिकाऱ्यांसोबत एक अंतर्गत आढावा बैठकही घेतली. हज २०२६ च्या तयारीचा त्यांनी सखोल आढावा घेतला. भारतीय यात्रेकरूंचे कल्याण आणि आराम सुनिश्चित करण्यासाठी सौदी अधिकाऱ्यांच्या समन्वयाने केलेल्या प्रयत्नांचे त्यांनी कौतुक केले.

मंत्र्यांनी यात्रेकरूंसाठी उपलब्ध पायाभूत सुविधांची प्रत्यक्ष पाहणी करण्यासाठी जेद्दाह आणि तैफमधील हज आणि उमराहशी संबंधित महत्त्वाच्या ठिकाणांना भेटी दिल्या. यात जेद्दाहमधील 'टर्मिनल १' आणि 'हरमैन हाय-स्पीड रेल्वे स्टेशन'चा समावेश होता.

रिजिजू यांनी 'X' (पूर्वीचे ट्विटर) वर लिहिले: "भारत-सौदी अरेबिया संबंध दृढ करण्याच्या दिशेने हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. सौदी अरेबियाचे हज आणि उमराह मंत्री एच.ई. डॉ. तौफिक बिन फवजान अल-रबियाह यांच्यासोबत द्विपक्षीय बैठक घेतली आणि द्विपक्षीय हज करारावर स्वाक्षरी केली. २०२६ साठी भारतीय यात्रेकरूंसाठी १,७५,०२५ चा हज कोटा निश्चित करण्यात आला आहे."

ते पुढे म्हणाले, "हज २०२६ वरील आमच्या चर्चेने सर्व हज यात्रेकरूंसाठी एक सुरक्षित, अखंड आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या समाधानकारक प्रवास सुनिश्चित करण्याच्या दोन्ही राष्ट्रांच्या सामायिक वचनबद्धतेची पुष्टी केली आहे."

यात्रेकरूंना मिळणाऱ्या सुविधा तपासण्यासाठी, रिजिजू यांनी जेद्दाह ते मक्का जाणाऱ्या हाय-स्पीड ट्रेनने थोडा प्रवास करून परिस्थितीचा आढावा घेतला. त्यांनी जेद्दाह आणि तैफमधील भारतीय समुदायाच्या काही सदस्यांशी संवादही साधला.

हा दौरा भारत आणि सौदी अरेबिया यांच्यातील भागीदारी अधिक घट्ट करण्याच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. रिजिजू यांच्यासोबत या दौऱ्यात परराष्ट्र मंत्रालयाचे अतिरिक्त सचिव (आखात) असीम आर. महाजन आणि अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयाचे सहसचिव (हज) राम सिंह यांचा समावेश होता.