छत्तीसगडमध्ये नक्षलवादविरोधी मोहिमेला एक मोठे यश मिळाले आहे. विजापूर जिल्ह्यात ४१ नक्षलवाद्यांनी हिंसाचाराचा मार्ग सोडून समाजाच्या मुख्य प्रवाहात सामील होण्याचा निर्णय घेतला आहे. या ४१ जणांनी पोलिसांसमोर आत्मसमर्पण केले असून, यात ३२ जहाल नक्षलवाद्यांचा समावेश आहे ज्यांच्यावर सरकारने एकूण १.१९ कोटी रुपयांचे बक्षीस ठेवले होते. शरण आलेल्यांमध्ये १२ महिला आणि २९ पुरुषांचा समावेश आहे.

हे आत्मसमर्पण राज्य सरकारच्या 'पुना मार्गेम' (Poona Margem) या पुनर्वसन आणि मुख्य प्रवाहात सामावून घेण्याच्या महत्त्वाकांक्षी योजनेअंतर्गत झाले आहे.

कोण आहेत हे नक्षलवादी?

अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, शरण आलेल्यांपैकी ३९ नक्षलवादी हे 'साऊथ सब-झोनल ब्युरो'शी संबंधित होते. तर इतर काही 'दंडकारण्य स्पेशल झोनल कमिटी' (DKSZC), 'तेलंगणा स्टेट कमिटी' आणि धमतरी-गरियाबंद-नुवापाडा या भागात सक्रिय असलेल्या नक्षलवादी तुकड्यांशी जोडलेले होते.

या गटात पीएलजीए (PLGA) बटालियन क्रमांक १ चे सदस्य, एरिया कमिटी सदस्य, प्लाटून सदस्य, मिलिशिया कमांडर, आरपीसीशी संबंधित जनताना सरकारचे पदाधिकारी आणि डीएकेएमएस (DAKMS) व केएएमएस (KAMS) चे कार्यकर्ते यांचा समावेश आहे. या सर्वांनी आता हिंसेचा मार्ग सोडला आहे.

सुरक्षा दलांचे संयुक्त यश

डीआरजी (DRG), बस्तर फायटर्स, एसटीएफ (STF), कोब्रा (CoBRA) आणि सीआरपीएफ (CRPF) या सुरक्षा दलांनी सातत्याने राबवलेल्या मोहिमांमुळे नक्षलवाद्यांवर मोठा दबाव निर्माण झाला होता. त्यालाच राज्य सरकारचे पुनर्वसन धोरण आणि 'नियाद नेल्ला नार' (Niyad Nella Naar) योजनेची जोड मिळाली. यामुळेच या नक्षलवाद्यांनी वरिष्ठ अधिकाऱ्यांसमोर शस्त्रे खाली ठेवली.

यावेळी बस्तर रेंजचे आयजी बी.एस. नेगी आणि विजापूरचे पोलीस अधीक्षक (SP) डॉ. जितेंद्र कुमार यादव उपस्थित होते.

२०२५ मधील नक्षलवादाची स्थिती

पोलीस आकडेवारीनुसार, १ जानेवारी २०२५ पासून आतापर्यंत छत्तीसगडमध्ये ५२८ नक्षलवाद्यांना अटक करण्यात आली आहे, ५६० जणांनी आत्मसमर्पण केले आहे आणि १४४ नक्षलवादी चकमकीत मारले गेले आहेत.

तुलनेसाठी, २०२४ मध्ये याच कालावधीत १,०३१ नक्षलवाद्यांना अटक झाली होती, ७९० शरण आले होते आणि २०२ जण मारले गेले होते.

बस्तर भागात दीर्घकालीन शांतता, संवाद आणि विकासाच्या दृष्टीने हे सामूहिक आत्मसमर्पण एक अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल मानले जात आहे.