१० नोव्हेंबरच्या भीषण लाल किल्ला स्फोटाच्या तपासात राष्ट्रीय तपास संस्थेने (NIA) सोमवारी आणखी एक मोठी कारवाई केली आहे. या प्रकरणी जासिर बिलाल वानी उर्फ ​​दानिश (२० वर्षे) या आणखी एका "सक्रिय सह-षडयंत्रकर्त्याला" (active co-conspirator) अटक करण्यात आली आहे. दक्षिण काश्मीरमधील अनंतनाग जिल्ह्यातील काझीगुंड येथील हा तरुण या दहशतवादी गटाला "महत्त्वपूर्ण तांत्रिक पाठिंबा" (critical technical support) देत होता, असा आरोप आहे.

NIA ने दिलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, वानीने "ड्रोनमध्ये बदल करणे" (modifying drones) आणि "रॉकेट बनवण्याचा प्रयत्न करणे" यांसारखी कामे केली होती.

NIA च्या एका अधिकाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले की, "प्राथमिक निष्कर्षांनुसार, वानी हा एक सक्रिय सह-षडयंत्रकर्ता होता आणि त्याने सुईसाईड बॉम्बर उमर उल-नबी याच्यासोबत जवळून काम केले होते. नबीनेच स्फोटकांनी भरलेली गाडी लाल किल्ल्याजवळ नेली होती. वानीच्या तांत्रिक कौशल्याचा वापर मॉड्युलची स्ट्राइक क्षमता (हल्ला करण्याची ताकद) वाढवण्यासाठी केला गेला."

ही NIA ची दोन दिवसांतील दुसरी अटक आहे. रविवारी एजन्सीने आमीर रशीद अली या प्लंबरला अटक केली होती, ज्याच्या नावे ती कार होती.

वानी हा डिग्री कॉलेज लावदोरा येथे बीएससी (B.Sc) चा विद्यार्थी आहे. त्याला सुरुवातीला जम्मू-काश्मीर पोलिसांनी चौकशीसाठी ताब्यात घेतले होते आणि नंतर श्रीनगरमध्ये तैनात असलेल्या NIA टीमच्या ताब्यात देण्यात आले. अधिकारी म्हणाले की, तो डॉ. अदील अहमद राथेर (या मॉड्युलमध्ये अटक झालेला आणखी एक डॉक्टर) याच्या शेजारी राहत होता.

दरम्यान, वानीचे वडील बिलाल अहमद यांनी रविवारी सकाळी मुलगा आणि ताब्यात असलेल्या भावाला भेटता न आल्याने आत्मदहनाचा प्रयत्न केला होता. रविवारी त्यांचा उपचारादरम्यान मृत्यू झाला. वानीला शुक्रवारी त्याचे काका, नझीर अहमद वानी (जे भौतिकशास्त्राचे लेक्चरर आहेत) यांच्यासोबत ताब्यात घेण्यात आले होते.

तपास अधिकाऱ्यांनुसार, नबीने वानीचे 'ब्रेनवॉशिंग' करून त्याला सुईसाईड बॉम्बर बनवण्याचा प्रयत्न केला होता. ते दोघे वर्षभरापासून भारतात आत्मघाती हल्ले घडवण्यावर काम करत होते. मात्र, वानीने आपल्या कुटुंबाच्या हलाखीच्या आर्थिक परिस्थितीचे कारण देत आणि "धर्मात आत्महत्येला मनाई आहे" असे सांगत माघार घेतली होती, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.

'सिग्नल' ॲप आणि शस्त्रे

NIA ला असेही आढळले की, हे नेटवर्क 'सिग्नल' (Signal) मेसेजिंग ॲपवरील एका चॅनेलद्वारे संवाद साधत होते. हे चॅनेल उमरने तीन महिन्यांपूर्वी तयार केले होते आणि पकडले जाऊ नये म्हणून विशेष अक्षरांचा वापर करून नाव दिले होते. डॉ. मुझम्मिल गनई, अदील राथेर, मुझफ्फर राथेर आणि मौलवी इरफान हे या एन्क्रिप्टेड हबचा भाग होते.

तपासामध्ये हेही उघड झाले आहे की, तीन वैद्यकीय व्यावसायिक - मुझम्मिल, शाहीन आणि अदील - आर्थिक पाठिंबा उभा करत होते, तर उमर अनेक तरुणांना आत्मघाती मोहिमांसाठी तयार करण्याचा प्रयत्न करत होता.