संसदेचे हिवाळी अधिवेशन सोमवारपासून (२ डिसेंबर) सुरू होत असून ते १९ डिसेंबरपर्यंत चालणार आहे. हे अधिवेशन वादळी ठरण्याची दाट शक्यता आहे. नॅशनल हेराल्ड प्रकरणात सोनिया गांधी आणि राहुल गांधी यांच्यावर दाखल झालेल्या नवीन एफआयआरमुळे काँग्रेस आधीच नाराज आहे. याशिवाय, देशात सध्या सुरू असलेल्या 'विशेष सघन पुनरीक्षण' (SIR) प्रक्रियेवरून मोठा गदारोळ होण्याची चिन्हे आहेत.

देशातील १२ राज्यांमध्ये सुरू असलेल्या मतदारयादी शुद्धीकरण मोहिमेवरून (SIR) विरोधकांनी सरकारला घेरण्याची पक्की योजना आखली आहे. यासोबतच, दिल्लीतील आत्मघाती बॉम्बस्फोट आणि दिल्ली-एनसीआरमधील हवेची खालावलेली गुणवत्ता यांवर चर्चा करण्याची मागणी करत विरोधकांनी अधिवेशनात गोंधळ घालण्याचे संकेत दिले आहेत.

दुसरीकडे, सरकार या अधिवेशनात १४ विधेयके मंजूर करून घेण्याच्या तयारीत आहे. यामध्ये नागरी अणुऊर्जा क्षेत्र खासगी कंपन्यांसाठी खुले करणे आणि इतर सुधारणांचा समावेश आहे. संसदेचे कामकाज सुरळीत चालावे आणि कोंडी फुटण्यासाठी विरोधी पक्षांशी चर्चा सुरू राहील, असे सरकारने स्पष्ट केले आहे.

सरकारचा १४ विधेयकांवर भर

संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनात एकूण १५ बैठका होणार आहेत. या काळात सरकारचे लक्ष १४ विधेयके मंजूर करून घेण्यावर असेल. सरकार दिवाळखोरी कायदा, विमा कायदा, सिक्युरिटीज मार्केट, कॉर्पोरेट कायदा, राष्ट्रीय महामार्ग, उच्च शिक्षण आयोग, अणुऊर्जा, जीएसटी आणि राष्ट्रीय सुरक्षेशी संबंधित उपकर (Cess) विधेयके संसदेत मांडणार आहे. तसेच, पुरवणी मागण्यांवरही चर्चा आणि मतदान होईल.

संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांच्या अध्यक्षतेखाली सर्वपक्षीय बैठक झाली. यानंतर संसदीय कामकाज मंत्री किरेन रिजिजू म्हणाले, 'आम्ही सकारात्मक आहोत आणि विरोधकांचे म्हणणे ऐकण्यास तयार आहोत. संसद ही सर्वांची आहे, देशाची आहे. संसदेत प्रत्येक मुद्द्यावर चर्चा करण्याची एक पद्धत असते. नियम आणि परंपरा असतात. कामकाज चांगले चालावे यासाठी आम्ही विरोधकांशी संवाद सुरू ठेवू.'

विरोधकांची एकजूट

हिवाळी अधिवेशनात सरकारला घेरण्यासाठी विरोधकांनी कंबर कसली आहे. विशेषतः 'SIR' प्रक्रियेच्या मुद्द्यावर विरोधक पूर्णपणे एकवटले आहेत. काँग्रेसपासून तृणमूल काँग्रेस, समाजवादी पक्ष आणि डीएमकेपर्यंत सर्वांनी मतदारयादी शुद्धीकरणाच्या (SIR) विरोधात संसदेत आवाज उठवण्याची तयारी केली आहे. सर्वपक्षीय बैठकीतही विरोधकांनी यावर चर्चा करण्याची मागणी केली.

सोनिया गांधींच्या नेतृत्वाखालील काँग्रेसच्या संसदीय रणनीती गटाच्या बैठकीत सर्व नेत्यांनी एका सुरात 'SIR' वर चर्चा झालीच पाहिजे, अशी मागणी केली.

राहुल गांधी म्हणाले, 'SIR कामाच्या ताणामुळे बीएलओ (BLO) आत्महत्या करत आहेत, हा गंभीर मुद्दा आहे आणि तो संसदेत मांडला जाईल. SIR च्या नावाखाली मागास, दलित, वंचित आणि गरीब मतदारांना यादीतून वगळून भाजप आपल्या सोयीची मतदारयादी तयार करत आहे. हा मुद्दा खासदारांनी उचलून धरला पाहिजे.'

राहुल गांधींनी खासदारांना आपल्या भागातील स्थानिक मुद्दे मांडण्यास सांगितले. त्यांनी अंतर्गत सुरक्षेला मोठा मुद्दा मानत, दिल्लीतील दहशतवादी हल्ला ही एक मोठी चूक असल्याचे म्हटले. तसेच, वायू प्रदूषणाच्या मुद्द्यावरही सरकारवर दबाव आणण्याचे त्यांनी सांगितले.

काँग्रेससह सपा, टीएमसी आणि इतर पक्षांनी SIR सोबतच दिल्लीतील दहशतवादी हल्ल्याच्या पार्श्वभूमीवर राष्ट्रीय सुरक्षेचा मुद्दा, वायू प्रदूषण, परराष्ट्र धोरण, शेतकऱ्यांची स्थिती, महागाई आणि बेरोजगारी या विषयांवर चर्चेचा आग्रह धरला आहे.

संघर्षाची चिन्हे

या अधिवेशनात सरकारचा एक मोठा अजेंडा राष्ट्रीय गीत 'वंदे मातरम'ला १५० वर्षे पूर्ण झाल्याबद्दल चर्चा घडवून आणण्याचा आहे. पंतप्रधान मोदींनी नुकतेच आरोप केले होते की, १९३७ मध्ये काँग्रेसने या गीतातील काही ओळी काढून टाकून विभाजनाची बीजे पेरली होती. सरकारला यावर चर्चा हवी आहे.

मात्र, सरकारने स्पष्ट केले आहे की 'SIR' च्या मुद्द्यावर संसदेत चर्चा होऊ शकत नाही. मतदारयादीतील बदल ही निवडणूक आयोगाची नियमित प्रक्रिया आहे आणि त्यावर संसदेत बहस होऊ शकत नाही, असे सरकारचे म्हणणे आहे. या प्रकरणी सर्वोच्च न्यायालयाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन निवडणूक आयोगाने केले असल्याचे सरकारने म्हटले आहे. त्यामुळे सत्ताधारी आणि विरोधकांमध्ये मोठा संघर्ष होण्याची शक्यता आहे.