नवी दिल्ली

भारताचे 'लोहपुरुष' सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या जयंतीनिमित्त, दरवर्षी ३१ ऑक्टोबर रोजी साजरा होणारा 'राष्ट्रीय एकता दिवस' यंदा विशेष असणार आहे. सरदार पटेलांची ही १५० वी जयंती असल्याने, गुजरातच्या नर्मदा जिल्ह्यातील 'एकता नगर' येथे एका भव्य परेडचे आणि सांस्कृतिक महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे.

हा दिवस भारताची एकता, अखंडता आणि राष्ट्रीय एकात्मतेचे प्रतीक आहे. सरदार पटेलांनी स्वतंत्र भारताच्या निर्मितीमध्ये आणि ५६२ संस्थानांचे विलीनीकरण करून आधुनिक भारताचा पाया रचण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली होती. त्यांच्या याच योगदानामुळे त्यांना 'राष्ट्रीय एकतेचे शिल्पकार' आणि 'भारताचे लोहपुरुष' म्हणून ओळखले जाते.

यंदाच्या सोहळ्याची वैशिष्ट्ये:

या वर्षीच्या 'राष्ट्रीय एकता दिवस' परेडमध्ये केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दल (CAPFs) आणि विविध राज्यांचे पोलीस दल आपले कौशल्य, शिस्त आणि शौर्य प्रदर्शित करतील. यात सीमा सुरक्षा दल (BSF), केंद्रीय राखीव पोलीस दल (CRPF), केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दल (CISF), इंडो-तिबेटन बॉर्डर पोलीस (ITBP), सशस्त्र सीमा बल (SSB) यांच्यासह आसाम, त्रिपुरा, ओडिशा, छत्तीसगड, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, पंजाब, जम्मू-काश्मीर, केरळ, आंध्र प्रदेश येथील पोलीस दल आणि NCC चे कॅडेट्स सहभागी होतील.

• महिला शक्ती: परेडमध्ये महिला पोलीस अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांचा सहभाग लक्षणीय असेल. पंतप्रधानांना दिला जाणारा 'गार्ड ऑफ ऑनर'चे नेतृत्व एका महिला अधिकारी करणार आहेत. तसेच, CISF आणि CRPF च्या महिला कर्मचारी मार्शल आर्ट्स आणि नि:शस्त्र लढाईचे (Unarmed Combat) प्रदर्शन करतील.

• 'देशी' श्वान पथक: BSF चे केवळ भारतीय प्रजातींच्या श्वानांचा समावेश असलेले संचलन पथक हे यंदाचे प्रमुख आकर्षण असेल. यात 'रामपूर हाउंड्स' आणि 'मुधोळ हाउंड्स' या देशी प्रजाती आपले कौशल्य दाखवतील.

• इतर आकर्षणे: गुजरात पोलिसांचे अश्वदल, आसाम पोलिसांचा 'मोटारसायकल डेअरडेव्हिल शो', BSF चे उंट पथक आणि उंटांवर स्वार बँड पथकही उपस्थितांची मने जिंकतील.

• शौर्य पुरस्कार विजेते: या परेडमध्ये CRPF चे ५ शौर्यचक्र विजेते आणि BSF चे १६ शौर्य पदक विजेते सहभागी होणार आहेत, ज्यांनी नक्षलविरोधी आणि दहशतवादविरोधी कारवायांमध्ये अतुलनीय शौर्य दाखवले आहे.

• विविधतेत एकता: देशाच्या 'विविधतेत एकता' या संकल्पनेला मूर्त रूप देण्यासाठी, विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांचे १० चित्ररथही या परेडचा भाग असतील.

• सांस्कृतिक कार्यक्रम: परेडसोबतच, सांस्कृतिक मंत्रालयातर्फे ९०० कलाकारांचा सहभाग असलेला एक भव्य सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केला जाईल, ज्यात भारताच्या शास्त्रीय नृत्यांचे सादरीकरण केले जाईल.

१ ते १५ नोव्हेंबर दरम्यान, एकता नगर येथे 'भारत पर्व'चेही आयोजन करण्यात येणार आहे, ज्यात विविध राज्यांचे सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि खाद्य महोत्सव असेल. या उत्सवाची सांगता १५ नोव्हेंबर रोजी भगवान बिरसा मुंडा जयंतीनिमित्त विशेष कार्यक्रमांनी होईल.