तेहरान, २१ जून २०२५: इराणमधील भारतीय दूतावासाने नेपाळ आणि श्रीलंकेच्या नागरिकांनाही तेथून सुरक्षित बाहेर काढण्यासाठी प्रयत्न करणार असल्याचे जाहीर केले आहे. नेपाळ आणि श्रीलंका सरकारांच्या विनंतीवरून हा निर्णय घेण्यात आला आहे, असे भारतीय दूतावासाने 'एक्स' (पूर्वीचे ट्विटर) या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर पोस्ट करून सांगितले.

ऑपरेशन सिंधू सुरूच

इराण आणि इस्रायल यांच्यात सुरू असलेल्या संघर्षामुळे बिघडलेल्या परिस्थितीमुळे भारत सरकारने आपल्या नागरिकांना इराणमधून बाहेर काढण्यासाठी 'ऑपरेशन सिंधू' सुरू केले आहे. परराष्ट्र मंत्रालयाचे अधिकृत प्रवक्ते रणधीर जयस्वाल यांनी शनिवारी माहिती दिली, की आतापर्यंत ५१७ भारतीय नागरिक ऑपरेशन सिंधू अंतर्गत इराणमधून भारतात परतले आहेत.

जयस्वाल यांनी 'एक्स' वरील पोस्टमध्ये सांगितले, की "ऑपरेशन सिंधू सुरूच आहे. तुर्कमेनिस्तानच्या अश्गाबात येथून इराणमधील भारतीयांना घेऊन एक विशेष विमान २१ जून रोजी पहाटे ०३:०० वाजता नवी दिल्लीत पोहोचले. यासह, आतापर्यंत ५१७ भारतीय नागरिक ऑपरेशन सिंधू अंतर्गत इराणमधून आपल्या घरी परतले आहेत."

इराण-इस्रायल संघर्षाची पार्श्वभूमी

इस्रायल आणि इराण यांच्यातील संघर्ष शनिवारी नवव्या दिवशी पोहोचला आहे. १३ जून रोजी इस्रायलने 'ऑपरेशन रायझिंग लायन' अंतर्गत इराणच्या लष्करी आणि अण्वस्त्र ठिकाणांवर मोठा हवाई हल्ला केला, यानंतर या संघर्षाला सुरुवात झाली. याला प्रत्युत्तर म्हणून, इस्लामिक रिव्होल्यूशनरी गार्ड कॉर्प्स (IRGC) ने १५ जून रोजी १०० हून अधिक ड्रोन आणि क्षेपणास्त्र हल्ला केला. यात इस्रायली लढाऊ विमानांच्या इंधन उत्पादन सुविधा आणि ऊर्जा पुरवठा केंद्रे लक्ष्य केली.

भारताची पूर्वीची बचाव मोहीम

भारत सरकारने इतर देशांतून आपल्या नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी मोहीम राबवण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. यापूर्वी, २०२३ मध्ये सुदानमधील हिंसक लष्करी संघर्षादरम्यान आपल्या नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारताने 'ऑपरेशन कावेरी' सुरू केले होते.

२०२३ मध्ये इस्रायल-हमास संघर्षादरम्यान भारतीय नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारताने 'ऑपरेशन अजय' सुरू केले. २०२२ मध्ये रशिया आणि युक्रेनमध्ये युद्ध सुरू झाल्यावर भारतीय नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारत सरकारने 'ऑपरेशन गंगा' सुरू केले.

२०२१ मध्ये तालिबानने अफगाणिस्तानवर ताबा मिळवल्यानंतर भारतीय नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारत सरकारने 'ऑपरेशन देवी शक्ती' सुरू केले होते. २०२० मध्ये कोविड-१९ साथीच्या काळात समुद्राद्वारे भारतीयांना बाहेर काढण्यासाठी 'ऑपरेशन समुद्र सेतू' सुरू केले. २०१५ मध्ये येमेनमध्ये गृहयुद्ध सुरू झाल्यानंतर नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारताने 'ऑपरेशन राहत' सुरू केले. २०११ मध्ये 'अरब स्प्रिंग' दरम्यान लिबियातील गृहयुद्धादरम्यान भारतीय नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी भारताने 'ऑपरेशन सेफ होमकमिंग' सुरू केले होते.